Tworzenie opowieści, które mają za zadanie wypełnić pustkę w tak zwanych białych kartach historii ludzkości wcale nie jest prostym zadaniem. Wiąże się to nie tylko z koniecznością pieczołowitego odtworzenia ówczesnych detali polityczno-kulturowych, ale przede wszystkim ze zdobyciem wiedzą na temat codziennego życia, sposobu myślenia oraz etyki i systemu wartości. Dodatkowo dochodzi kwestia stworzenia wiarygodnych bohaterów oraz zręczne wymyślenie fabuły, która bez problemu będzie się zazębiać z prawdziwymi wydarzeniami. Debiutancka powieść Angusa Watsona Czas żelaza to właśnie przykład tego typu książki.
Akcja pierwszego tomu otwierającego nową trylogię rozgrywa się kilkanaście lat przed narodzinami Jezusa Chrystusa, dokładnie w 61r.p.n.e. na terenie Wysp Brytyjskich. Bardzo ważne jest przedstawienie zarysu najważniejszych wydarzeń ówczesnych czasów, bowiem to one wyznaczają oś fabularną i determinują kolejne działania bohaterów. Archeolodzy zgodnie przyznają, iż zachowało się bardzo niewiele informacji na temat tak zwanej epoki żelaza (800-43r.p.n.e.), w której żyli brytyjscy Celtowie. Nie znali oni pisma, a główne informacje na ich temat pochodzą z pamiętników Juliusza Cezara. Historycy skłaniają się do tezy, iż Rzymianin dowodził dwoma atakami na Brytanię, niemniej nie istnieją żadne dowody potwierdzające ów fakt. Podejrzewa się, iż Celtowie posiadali miasta z fortyfikacjami obronnymi oraz utwardzone drogi jeszcze przez atakiem Cezara. Autor, bazując na materiałach źródłowych oraz wiedzy archeologicznej (dotyczącej ubioru, narzędzi, ceramiki, broni, rzemiosła, rolnictwa, budowy osad oraz dróg), stworzył opowieść fantasy (elementy magii) aspirującą do miana powieści historycznej. Punktem wyjściowym jest przedstawienie Brytanii pogrążonej w wojnie domowej. Kolejne plemiona walczą ze sobą o terytoria, a wśród nich wyróżnia się zwłaszcza jeden lud, którego despotyczny władca sieje spustoszenie wszędzie tam, gdzie zjawią się jego wojska.
Głównym bohaterem jest Dug Fokarz, 40-letni pechowy najemnik bardzo zwinnie posługujący się młotem, który chce zaciągnąć się do armii króla Zadar. To człowiek swoich czasów, marzy o sławie i pieniądzach, a zdobyć je może jedynie w trakcie bitew u boku niepokonanego dotychczas przez nikogo władcy. Jednak los krzyżuje jego plany, bowiem niespodziewanie mężczyzna znalazł się wśród grona królewskich przeciwników. Bezlitosny Zadar jest znany z tego, iż zrobi wszystko, aby zmieść z powierzchni Ziemi swoich wrogów. Wśród nich, prócz Duga, znajduje się także była łuczniczka Lowa Flynn. Nietrudno się domyślić, iż dalsza fabuła powieści opiera się na pościgu za uciekinierami. Krwawe bitwy, przygody z druidami posiadającymi magiczną moc, wśród których znajduje się ośmioletnia Wiosna a w finale spotkanie twarzą w twarz z wrogiem – oto główne elementy fabuły. Nieco przewidywalne? Owszem, niemniej warto podkreślić fakt, iż w międzyczasie ma miejsce wiele ciekawych wydarzeń oraz nagłych zwrotów akcji, a całośc wzbogacają interesujące opisy dawnych czasów. Elementy fantastyczne nie są nachalne, wręcz minimalistyczne, dzięki czemu po książkę mogą sięgnąć zwolennicy powieści stricte historycznych.
Generalnie Czas żelaza jest bardzo przyzwoitą pozycją. Owszem, miejscami historia szwankuje, wydaje się wtórna wobec innych tytułów (jak chociażby twórczości Joego Abercrombiego) i trochę przewidywalna dla osób ze sporym doświadczeniem czytelniczym, niemniej nie można odmówić autorowi dobrego, lekkiego pióra. Całość czyta się naprawdę szybko, bowiem książka jest podzielona na krótkie rozdziały, w których partie opisowe oraz dialogowe zostały odpowiednio wyważone. Tak naprawdę, gdyby tylko odjąć elementy nadnaturalne, to książka stanowiłaby naprawdę dobry przykład historycznej fikcji: szczegółowy opis walk i używanej broni, sposób zawierania umów, obyczajowości plemion celtyckich oraz bezwzględności w walce o władzę sprawiają, że czytelnik mógłby naprawdę uwierzyć w prawdziwość opisanych wydarzeń . Wielkim plusem jest wykorzystanie mitów oraz legend, które znacznie urozmaicają historię głównych bohaterów i pozwalają na uniknięcie schematycznego ukazania ówczesnych wierzeń z pozycji wszechwiedzącego narratora (są one zręcznie wplecione w wypowiedziach protagonistów).
Czas żelaza stanowi zaledwie pierwszy tom trylogii – kolejne tytuły (tj. Żelazna wojna oraz Tron z żelaza) będą zapewne bezpośrednią kontynuacją wydarzeń kończących omawianą pozycję. Dalsze przygody Duga i Lowy oraz zbliżające się niebezpieczeństwo ze strony Juliusza Cezara i jego wojsk wypełnią kolejne karty powieści. Miłośnicy powieści spod znaku magii i miecza, a także zwolennicy hard fantasy powinni być naprawdę zadowoleni z debiutanckiej powieści Angusa Watsona.
Pattyczak
Tytuł: Czas żelaza
Autor: Angus Watson
Seria: Czas żelaza, tom I
Tytuł oryginalny: Age of Iron 2014
Tłumaczenie: Maciej Pawlak
Wydawnictwo: Fabryka Słów
Data i miejsce wydania: 06.11.2015, Lublin
Oprawa: miękka
Wydanie: I
Liczba stron: 770
ISBN: 978-83-7964-091-1
