Najnowsza powieść laureata literackiej nagrody Nobla z 2010 roku w gruncie rzeczy niczym nie zaskakuje pod względem rozwoju fabuły, jednak zwraca uwagę na pewien ważny aspekt współczesnego dziennikarstwa. Jest nim powszechna tabloizacja, dążenie do sprzedaży jak największej liczby numeru gazety bez względu na koszty, nawet jeśli w grę wchodzi reputacja znanych polityków, celebrytów i innych osób życia publicznego.
Główny watek opowieści koncentruje się na historii szantażu wpływowego potentata branży górniczej w Peru. Quique Cardenas ma piękną żonę, mnóstwo pieniędzy i jeden palący problem. Do jego biura przyszedł redaktor Ronaldo, naczelny peruwiańskiej bulwarówki „Destapes”, żądając, aby ten zainwestował w jego gazetę sto milionów soli, w przeciwnym wypadku opublikuje na pierwszej stronie kompromitujące milionera zdjęcia z seksualnej orgii sprzed ponad trzech lat. Dalszego rozwoju fabuły można się łatwo domyśleć: Quique odmawia szantażyście, Roland po publikacji ginie, zaś głównym podejrzanym staje się mąż Marisy. I wszystko wydawać się może dość sztampowe do momentu, aż czytelnik nie uzmysłowi sobie, iż akcja dzieje się na początku lat 90-tyc w trakcie wielkiego kryzysu w Limie. Na czele ówczesnego rządu stoi Albert Fujimori, zaś w całym Peru gęsto od zamachów terrorystycznych, działań Świetlistego Szlaku oraz Ruchu Rewolucyjnego Tupaca Amaru. Polityka, seks i morderstwo – czy może być coś bardziej zachęcającego do lektury Llosy i jego Dzielnicy występku?
Problem tabloityzacji mediów, wykorzystujących wszelkie niegodziwe metody w celu zdobycia jak najbardziej skandalizującego materiału do publikacji (w książce utożsamiana przez świetnie ukazaną postać Kurdupelki, dziennikarki „Destapes”, ślepo wykonującej rozkazy swego szefa) oraz przekraczania kolejnych granic moralnych (szantaż Ronalda względem Quique) – to główna zaleta omawianej pozycji. Znajduje się tu nie tylko dobrze przedstawiony mechanizm publicznego zniszczenia wizerunku ważnej osoby, ale także tego, jak bardzo media są sterowane przez osoby zza kulis. Bo i nagle cała redakcja „Destapes” przekonuje się, iż i na nich istnieją haki, które mogą zrujnować całą karierę.
Z kolei całkowicie zbędnych, aczkolwiek bardzo charakterystycznym dla twórczości Mario Vargi Llosy, jest wątek miłosny. Znudzona żona Quique, Marisa, postanawia zabawić się ze swoją najlepszą przyjaciółką. Pisarz nie szczędzi szczegółów, śmiało opisuje sceny erotycznych zbliżeń oraz, kolejno, odkrywania nowej sfery seksualnej z mężem Marisy, którego nagie zdjęcia widzieli niemal wszyscy Peruwiańczycy. A to wszystko wynikające z nudy i marazmu, jaki opanował całą Limę. Chociaż i tak, w porównaniu do Szelmostw niegrzecznej dziewczynki, autor znacznie złagodził seksualne wyczyny swoich bohaterów.
Co ciekawe, akcja rozgrywa się w latach 90-tych, kiedy to Llosa sam startował na prezydenta Peru i to za rządów reżimu Alberta Fujimoriego w drugiej turze wyborów. Niby cała historia nie ma nic wspólnego z ówczesną rzeczywistością i praktykami służb bezpieczeństwa, a wszelkie prawdopodobieństwo jest przypadkowe, niemniej dodaje to smaczku całej lekturze. Wszak Llosa dostał Nobla właśnie za „kartografię struktur władzy” oraz opór jednostki w walce z reżimem. Z pewnością lekturę Dzielnicy występku wzbogaci uprzednia znajomość Jak ryba w wodzie, w której Llosa szczegółowo opisał swoją walkę o fotel prezydencki.
Skandal seksualny i prostolinijna fabuła mogą początkowo zwodzić. Jednak w przypadku tej książki warto pokusić się o poszukanie drugiego dna, ponieważ opisane mechanizmy władzy są aktualne po dziś dzień. Llosie udało się stworzyć naprawdę przyjemną, czasami powodującą wypieki na policzkach książkę. To nie polityczny thriller ani też wybitna powieść obyczajowa. Literackie nihil novi, jednak z bardzo ważną lekcją, aby nigdy do końca nie ufać ani mediom, a tym bardziej i politykom.
Pattyczak
Tytuł: Dzielnica występku
Autor: Mario Vargas Llosa
Tytuł oryginalny: Cinco esquinas 2016
Tłumaczenie: Marzena Chrobak
Wydawnictwo: Znak
Data i miejsce wydania: 09/11/2016, Kraków
Oprawa: twarda
Wydanie: I
Liczba stron: 285
ISBN: 978-83-240-4344-6
