26 kwietnia 2017

Świat wierzeń nordyckich nie był szczególnie popularny w naszym kraju. Owszem, można natknąć się na kilka literackich perełek poświęconych tej tematyce (jak chociażby trylogię Siri Petersen „Krucze pierścienie” oraz „Amerykańskich bogów” Neila Gaimana, zaś z rodzimego kręgu warto przytoczyć prozę Cherezińskiej), gry planszowe (słynni „Bogowie Asgardu”) oraz filmy i seriale (warto przywołać tu „Wikingów”, „Gwiezdne wrota” oraz marvelowskiego „Thora”). Te lukę doskonale wypełnia „Mitologia nordycka” wspomnianego już Gaimana, na którą składają się opowieści bogów Asgardu.

Z wierzeniami ludów Skandynawii jest niejaki problem – chociaż geograficznie przynależą do Europy, to jednak kulturowo ich legendy, mity i podania są nam obce. Nawet Słowianie, lud północnej części kontynentu, byli o wiele bardziej podatni na wpływy mitologii greckiej i rzymskiej niż skandynawskiej. Słynna „Edda”, najstarszy zabytek literatury islandzkiej pochodząca z około IX wieku naszej ery, jest praktycznie nieznana studentom różnorodnych filologii. Sam Gaiman podkreśla w swoim wstępie, iż wszystkie pieśni „Eddy” (zarówno te mitologiczne, jak i heroiczne) kryją w sobie ziarnko prawdy, nadal wpływają na szeroko pojętą popkulturę i ze względu na swoją dynamikę oraz intrygującą fabułę są warte dalszego odkrywania i promowania wśród miłośników fantastyki.

Gaiman z charakterystycznym dla siebie wdziękiem, lekkością i odrobiną sarkazmu wprowadza czytelnika w arkany świata bogów Asgardu: na kartach powieści pojawiają się najsłynniejsi z nich – Thor i jego brat Loki – a także Odyn, Fenrir, Tyr, Baldur, Frigg, Eir, Frey, Freyr i wiele innych postaci boskiego świata Skandynawów. Warto mieć jednak na uwadze, iż Gaiman porusza się wokół jednego z dziewięciu światów Nordów, czyli w obrębie Asgardu, miejsca przebywania rasy Asów, wspomniał też o Wanach zamieszkujących Wanaheim. Pozostałe światy drzewa życia Yggdrasil są zaledwie ledwo zarysowane. Czy można poczytać to na minus dla autora? Z jednej strony tak, ponieważ wyodrębnienie zaledwie jednego obszaru znacznie zubaża całość mitologii, zaś z drugiej nie, bowiem taki zabieg zachęca do sięgnięcia po poważniejsze pozycje, jak chociażby wspomnianą już, najlepszą moim zdaniem, „Eddę”.

Neil Gaiman znakomicie sprawdza się w roli przewodnika dla laika w tematyce wierzeń skandynawskich. Opowiada na nowo mniej lub bardziej znane historie, wyjaśnia powiązania w szeroko pojętej kulturze, a także pomaga zrozumieć dokładnie dzieje świata nordyckich bogów, począwszy od stworzenia świata po jego kres w postaci Ragnaroku. Znawców tematyki z pewnością zaboli zwrócenie dużej uwagi na najbardziej znane dzięki filmom postacie Odyna, Thora oraz Lokiego.

„Mitologia nordycka” Gaimana to przede wszystkim świetna lektura dla osób rozpoczynających przygodę ze skandynawskimi wierzeniami sprzed ponad dziesięciu wieków. Autor wyjaśnia podstawowe relacje między bogami, używając do tego przyjemnej, lekkiej w odbiorze stylistyki. Z racji tego, iż pozycja jest skierowana do szerokiego kręgu odbiorców, zarówno 13-latków jak o 30-laktów, to sama fabuła na tym nieco ucierpiała: Gaiman niemal pozbawił mity znamion brutalności, przemocy, okrucieństwa i bestialstwa.

Ponadto, jak już wcześniej wspominałam, ogrom opisu wszystkich wydarzeń od początku stworzenia świata po jego kres sprawił, że „Mitologia nordycka” jest naprawdę krótka. Książka liczy zaledwie 240 stron, co stanowi lekturę maksymalnie na dwa wieczory. Generalnie nie wnosi nic odkrywczego do samego literackiego prezentowania świata wiary Nordów, niemniej to bardzo przyjemna lektura o rysach powieści przygodowo-sensacyjnej. Nie jest to najlepsza pozycja od Neila Gaimana, jednak nie umniejsza to faktu, iż Brytyjczyk ma niesamowity dar do odkrywania na nowo magii dawnych wierzeń i bóstw, których obecność nadal bardzo silnie oddziałuje na myślenie europejskich nacji, co doskonale widać na przykładzie „Amerykańskich bogów” i najnowszej „Mitologii nordyckiej”.

Pattyczak

Tytuł: Mitologia nordycka
Autor: Neil Gaimani
Tłumaczenie: Paulina Braiter
Wydawnictwo: MAG
Data i miejsce wydania: 01/03/2017 Warszawa
Oprawa: twarda
Wydanie: I
Liczba stron: 240
ISBN: 978-83-7480-728-9

Podsumowanie

Mitologia nordycka

Mitologia nordycka
  • 6/10
    Fabuła
  • 8.5/10
    Stylistyka
  • 9.5/10
    Wydanie

Zalety

  • świetne wydanie
  • humorystyczne wstawki odautorskie
  • bazowanie na Eddzie poetyckiej

Wady

  • zbyt pobieżne informacje
  • zbytnie skupienie na Lokim i Thorze