Nie ulega wątpliwości, iż samo powstanie państwa Izrael w maju 1948 roku można uznać za ogólnoświatowy precedens. Kraj jednego narodu i odrębnej wiary otoczony państwami, którego obywatele wyznają całkowicie inną religię i system wartości. Jednak uwagę powinien zwrócić nie tyle fakt proklamacji Izraela, ile jego późniejsze działania mające na celu obronienie suwerenności swego kraju w momencie, kiedy wiele krajów na świecie albo nie uznawało państwowości Izraela (kraje arabskie) albo nie posiadały stosunków dyplomatycznych, aby w trudnych chwilach wesprzeć szeroko rozumianą pomocą.
Autorzy książki Nie ma zadań niewykonalnych opisali najbardziej śmiałe i brawurowe działania operacyjne Mosadu, Sajjeretu Matkal, Szahetetu 13m Szaldagi, Szimszona i Szin Betu. Szczegółowe przedstawienia najważniejszych bitew i walk stoczonych w imię obronny wolności kraju zawierają nie tylko drobiazgowe deskrypcje niesamowitych operacji komandosów na terytorium nieprzyjaciela, ale także nadają całej książce charakteru thrillera z wybranymi elementami powieści sensacyjnych. Zawiera także wiele nieznanych dotychczas opisów akcji militarno-szpiegowskich oraz tych wydarzeń, które oficjalnie nigdy nie zaistniały.
Spośród licznych opowieści warto przywołać zdobycie wzgórza amunicyjnego w Jerozolimie i odbiciu go z rąk Jordańczyków podczas wojny 6-dniowej. Zostało ono okupione ogromnymi stratami po stronie izraelskiej spośród dwóch kampanii spadochroniarzy (jedna kampania liczy od 60 do 11 żołnierzy) jedynie dwóch uszło bez szwanku, reszta została ranna lub poniosła śmierć na polu bitwy. Heroiczna walka o wzgórze amunicyjne, na którym znajdowała się także akademia policyjna oraz muzeum Rockerfellera, została podjęta przez zaledwie dwie osoby, jednak ich działania otworzyły drogę do gór Skopus. Tamtejszy oddział żołnierzy, po odebraniu rozkazów, otoczył Stare Miasto w Jerozolimie i walczył z wrogiem do kresu wytrzymałości w myśl zasady aż „spanie niczym dojrzały owoc”. Bardzo szybko izraelskie stacje radiowe nadały słynny komunikat Mordechaja „Moty”: Wzgórze świątynne jest w naszych rękach!
Oprócz przykładów stricte militarnych, w Nie ma zadań niewykonalnych znajduje się także kilka historii o znaczeniu międzynarodowym. Jedną z nich jest akcja służb specjalnych o kryptonimie „Noe” z grudnia 1969 roku, jaka doprowadziła do wściekłości de Gaulle’a – mimo nałożonego przez Francuzów embarga Izrael odzyskał kutry rakietowe ze stoczni w Cherbourgu we Francji. Innym przykładem jest zdobycie i przetransportowanego przez kanał Sueski ówcześnie najlepszego radaru P-12 wyprodukowanego przez Związek Radziecki.
Autorzy przywołują kolejne ważne momenty w dziejach obronności Izraela, które przede wszystkim pełnią funkcję symboliczną, niejako ku pokrzepieniu izraelskiego ducha i pocieszeniu wielu smutnych serc. Warto tu wspomnieć o bohaterskiej Pani Cohen, która w 1948 roku uratowała flagę żydowską, jaka w 1967 roku zawisła nad murem zachodnim (pozostałością świątyni Salomona) lub też bitwa o Zieloną Wyspę, czyli twierdzę na Morzu Czerwonym broniącą południowego wejścia do strategicznego kanału Sueskiego. To tylko nieliczne przykłady historii, które miały decydujący wpływ na morale nie tylko samych wojowników, ale także i zwykłych Izraelczyków, dając im pocieszenie w trudnych dniach wojny i w chwilach, kiedy wiele krajów na świecie dosłownie odwróciło się plecami do Żydów, pozostawiając ich samych sobie.
Najbardziej jednak fascynujące są opisy działań komandosów Sajjeratu Matkal: odpowiadali oni za odbicie samolotu z rak porywaczy „Czarnego Września” na lotnisku w Tel Awiwie w 1972 roku. Jednym z członków służb specjalnych był Benjamin Natanjahu – obecny premier Izraela. Z kolei w czerwcowej akcji w 1982 roku najważniejszą rolę odegrał Menachem Kraus – ortodoksyjny Żyd bez formalnego wykształcenia, który zaprogramował bezzałogowe drony lokalizujące wyrzutnie rakiet przeciwlotniczych na terenie Libanu.
Na kanwie prawdziwych izraelskich opowieści powstało wiele filmów sensacyjnych. Wszystkie wymienione wyżej historie (a to tylko nieliczne przykłady z całej książki) po dziś dzień są przekazywane kolejnym pokoleniom. Jednakże wspólny mianownik tych wszystkich wydarzeń oraz ich bohaterów stanowi patriotyczna postawa. Zarówno autorzy, Michael Bar Zohar oraz Nissim Mishal, jak i przewijający się na kartach politycy, dowódcy i zwykli obywatele, opowiadają o historii swojej ojczyzny i walkach w jej obronie w pewien określony sposób – są bardzo dumni z Izraela. Ich głęboki patriotyzm przejawia się nie tylko w akceptacji prawa Żydów do posiadania własnego miejsca na ziemi, ale głównie poprzez bezkompromisową postawę oraz hart ducha w trudnych dla młodego państwa czasach.
Każdy rozdział rozpoczyna się od krótkiego wstępu opisującego główne trendy polityczne, jakie obowiązywały w danym okresie i dotyczy to nie tylko państwowości Izraela, ale także krajów Bliskiego Wschodu, Europy oraz USA wobec państwa żydowskiego. Cały ten zabieg służy nie tylko przybliżeniu prawdopodobnie nieznanej nie-żydowskiemu czytelnikowi sytuacji geopolitycznej tamtejszych terenów, ale przede wszystkim aby uświadomić, jak wielką determinacją i odwaga musieli się wykazywać pierwsi obywatele Izraela. Ogromną zaleta jest umieszczenie fotografii ukazujących najważniejszych bohaterów zamieszczonych historii – pozwala to za ujrzenie w nich ludzi z krwi i kości walczących o lepszą przyszłość dla swoich dzieci, którzy nierzadko z duszą na ramieniu i strachem w oczach stawiali czoło śmierci.
Nie ma zadań niewykonalnych to pozycja skierowana do miłośników nie tylko najnowszej historii Izraela, ale także tych, którzy interesują się procesami kształtowania państwowości niemalże od samych podstaw. Po książkę powinni sięgnąć także ci czytelnicy, którym spodobała się Twierdza Izrael Patricka Tylera. Obie stanowią prawdziwą skarbnicę wiedzy na temat najnowszej historii żydowskiego państwa. Wyrazu uznania należą się także wydawnictwu Rebis, dzięki któremu polski czytelnik ma okazję skonfrontować obraz Izraela w mediach z tym, jak ukazują go współcześni historycy, dziennikarze śledczy i sami Izraelczycy.
Pattyczak
Tytuł: Nie ma zadań niewykonalnych. Brawurowe operacje izraelskich sił specjalnych
Autor: Michael Bar-Zohar i Nissim Mishal
Tytuł oryginalny: No Mission Is Impossible 2015
Tłumaczenie: Jan Pyka
Wydawnictwo: Rebis
Data i miejsce wydania: 13/09/2016 Poznań
Oprawa: twarda z obwolutą
Wydanie: I
Liczba stron: 375
ISBN: 978-83-8062-038-4
Recenzja ukazała się najpierw na stronie Gildii.
