5 marca 2017

Założę się, że nie każdy czytał opasły tom „Baśni z tysiąca i jednej nocy”, ale za to każdy zna historię o Aladynie (prawdopodobnie dzięki jednej z animacji Disneya). Zresztą motyw dżina uwięzionego w lampie i spełniającego trzy życzenia swojego pana bardzo często pojawia się w filmach – tu warto przywołać chociażby „Nowe przygody Aladyna” (2015) i cykl „Władca życzeń” (1997 i dalej). Mało tego, studio Disneya postanowiono nakręcić film typu live-action, którego fabuła ma koncentrować się na tym, w jaki sposób dżin dostał się do środka lampy. Na fali popularności tej jednej z najsłynniejszych arabskich baśni powstała książka Jessiki Khoury, zatytułowana „Zakazane życzenie”. Co w niej takiego wyjątkowego? Otóż cała historia o Aladynie i jego magicznym przyjacielu została opowiedziana z punktu widzenia… kobiety.

Nie, to nie jest świat znany z bajki. Tu trwa wojna ludzi z dżinami. Kiedy Aladyn uwalnia potężnego ducha, jakim jest Zahra, nie przypuszcza, iż między nimi nawiąże się jakaś głębsza relacja. Kodeks nakazuje, że kobieta-dżin ma spełnić tylko trzy życzenia swego pana, by zostać uwolnioną. Kiedy nadarza jej się okazja, by móc wcześniej wyzwolić się z oków niewoli, to nie przypuszcza, iż będzie musiała podjąć najważniejszą decyzję w swoim życiu: być posłuszną królowi dżinów Nardukhcie czy też trwać przy Aladynie, w którym się głęboko zakochała? Zdrada swojej rasy czy zdrada ukochanego? Co wybierze Zahra?

Khoury bardzo dobrze udało się wykorzystać postać dżina jako złego ducha spełniającego trzy życzenia swego pana. O ile w innych książkach (jak chociażby w „Golemie i dżinie” Helene Wecker) arabskie duchy są przedstawione jako pewne siebie i dumne stworzenia, tak w „Zakazanym życzeniu” autorka dodała ich postaci odrobiny realizmu. Zahra jest wyniosła i zadziorna, ale jednocześnie też wrażliwa i pełna skrywanej głęboko w środku dobroci. Autorka nie obdarza jej wszechpotężną energią, magia Zahry ma pewne ograniczenia. Generalnie każde, błahe lub wielkie, życzenie ma swoją cenę, którą musi zapłacić nawet sam dżin.

I chociaż wiodącym wątkiem powieści stała się historia miłosna, to jednak nie jest ona w żaden sposób nachalnie przedstawiona. Całość czyta się naprawdę przyjemnie, nawet jeśli dość dobrze zna się historię o Aladynie. Wynika to z tego, iż jest ona widziana oczami Zahry. Novum stanowi nie tyle damski punkt widzenia, ile zręczne przedstawienie magicznego świata dżinów. Oprócz wspomnianego wątku miłosnego w książce znajduje się wiele elementów powieści awanturniczo-przygodowej: pałacowe intrygi, misternie knute tajemne plany, zemsty na wrogach i walki o władzę.

A co jest najbardziej zaskakujące w całej lekturze? Nie pojawia się tu żaden trójkąt miłosny, nie ma drastycznych wyborów między panem A a panem B. To jest dopiero coś wyróżniającego we współczesnej literaturze young adult. Owszem, jest druga postać żeńska – to księżniczka Kaspida, córka władcy i bratanica mordercy rodziców Aladyna – jednak jej rola nie zostaje sprowadzona do walki o serce zadziornego awanturnika. Kaspida przeciwstawia się żądnemu władzy wujowi, chcąc wynagrodzić ludowi wszystkie krzywdy, jakie zostały wyrządzone przez jej rodzinę.

„Zakazane życzenie” to bardzo przyjemna lektura. Jessice Khoury udało się zgrabnie połączyć znane wątki z arabskiej kultury z fantastycznymi elementami oraz z niezwykle plastycznymi, oddziałowującymi na wyobraźnię czytelnika opisami bliskowschodnich krain i ich obyczajów (w tym miejscu należą się brawa dla tłumacza za świetny przekład tekstu!). Między bohaterami iskrzy, i to w dosłownym znaczeniu – ich relacja jest oparta na przepychankach, drobnych manipulacjach i gorącym, miłosnym uczuciu. Piękne wydanie i piękna treść, warto sięgnąć po „Zakazane życzenie”!

Pattyczak

Tytuł: Zakazane życzenie
Tytuł oryginalny: Forbidden Wish
Autor: Jessica Khoury
Tłumaczenie: Maciej Pawlaka
Wydawnictwo:05
Data i miejsce wydania: 01/03/2017 Kraków
Oprawa: miękka
Liczba stron: 385
ISBN: 978-83-7924-772-1

Podsumowanie

Zakazane życzenie

Zakazane życzenie
  • 6/10
    Fabuła
  • 6/10
    Stylistyka
  • 9/10
    Wydanie

Zalety

  • brak trójkąta miłosnego
  • wariacja klasycznej baśni arabskiej
  • dobrze wyważone napięcie, liczne zwroty akcji

Wady

  • dość przewidywalna fabuła