Portafortunas

Najnowsza odsłona ćwiekowych Chłopców zawiera pięć opowiadań zakończonych intrygującym i dość melancholijnym epilogiem. Pierwsza część wprowadziła czytelnika w świat Drugiej Nibylandii zamieszkiwanej przez umięśnionych i nie stroniących od używek tytułowych chłopców, wychowywanych przez twardą rękę Dzwoneczka. Bangarang zdecydowanie różni się od swojego poprzednika. Akcja spowolniła, zabrakło rubasznego humoru i charakterystycznego „pazura”, jakim odznaczali się Chłopcy, jednakże to wcale nie przeważa na niekorzyść książki, wręcz przeciwnie. Tym razem bohaterowie zostali skonfrontowani z grupą Battlesnakes i nieznanym stręczycielem Lubym, który chce ostatecznie zamknąć wesołe miasteczko. Każdy kolejny tekst w konsekwentny sposób wzbogaca główny wątek, jakim jest ratowanie lunaparku, niemniej w samej treści pojedynczego opowiadania główny problem schodzi na boczny tor, ustępując miejsca szarżującym chłopcom i seksownemu Dzwoneczkowi (swoją drogą cudownie sobie poradziła z grupką agresywnych mężczyzn w słynnych pociągach TLK, jedna z lepszych scen w książce). Najciekawszą historią z całego zbioru okazała się Koci łapki ukazująca perspektywę życia z chłopcami z punktu widzenia eleganckiego kota Propera noszącego prawdziwy krawat. Co nowego wniosła najnowsza odsłona przygód o dorosłych chłopcach z Drugiej Nibylandii? Pozycja rozwinęła się pod kilkoma względami: dojrzali przede wszystkim główni bohaterowie (co dobrze widać w opowiadaniu Twój stary). Nadal pozostają muskularnymi trzydziestokilkulatkami lubiącymi się w dobrej zabawie, jednak gdzieś pod powierzchnią zaczynają…

Nigdy nie byłam zbytnią fanką Piotrusia Pana. To bajka zdecydowanie dla chłopców, ponadto brakowało mi w niej jakiegoś celu, do którego dążą bohaterowie. Być wiecznie dzieckiem? A któż marzy o tym, mając naście lat? Nie, ta bajka zdecydowanie do mnie nie przemawia. Nie nadążam również za śledzeniem na bieżąco najpopularniejszych amerykańskich seriali. Mam tu na myśli zwłaszcza Sons of Anarchy, który opowiada historię członków gangu motocyklowego chroniącego małe miasteczko przed dilerami i finansowymi rekinami. Dlaczego o tym wspominam? Bowiem najnowszy zbiór opowiadań Jakuba Ćwieka to kompilacja motywów znanych z Piotrusia Pana, Sons of Anarchy i odrobiny wyobraźni autora. O czym są Chłopcy? To zlepek siedmiu opowiadań, gdzie głównymi bohaterami jest grupa tytułowych dorosłych już „chłopców”. I nie są to postacie znane z dzieł Barriego, o nie, to pełnokrwiści mężczyźni, którzy na przemian pomagają uciśnionym mieszkańcom małego miasteczka i co rusz wpadają w kłopoty. A wszystko to przy akompaniamencie ryku motocyklowych silników i zapachu męskiego potu. Jacy są nasi  „chłopcy”? Dumni, silni i bardzo męscy. Widać to zwłaszcza po okładce książki, na której wdzięczy się opiekunka bandy w otoczeniu Milczka i Kędziora. Na próżno szukać świata dziecięcej wyobraźni, bowiem Nibylandia II to kraina zupełnie inna od jej pierwotnej wersji. Nie ma…

O roli i funkcjach baśni w literaturze oraz w przekazach ustnych nie sposób się wypowiedzieć. Kierunki filologiczne poświęcają całe bloki tego typu zagadnieniom i trudno nawet pobieżnie omówić ich wartość dla kultury. We wstępie do omawianej książki spróbował to ująć Philip Pullman, który ze zbioru baśni opracowanych przez Wilhelma i Jacoba Grimmów wybrał pięćdziesiąt najpopularniejszych opowieści. Autor już na samym początku stara się ująć w ramy najważniejsze cechy baśni, do których zalicza między innymi konwencjonalne postacie, szybkość narracji, obrazowość deskrypcji oraz fakt, iż są nośnikami pewnego rodzaju uniwersalnych nauk etycznych. Niestety, w moim przekonaniu Pullmanowi nie udało się w nawet najmniejszym stopniu należycie scharakteryzować roli, jaką odegrały baśnie w ustnej narracji. Zabrakło informacji dotyczących ich wpływu na życie społeczeństwa i obecności w badaniach naukowych (chociażby Freud poświęcił im w swoich pracach sporo miejsca ), a także tego, jak z upływem czasu zmieniała się ich treść oraz ogólny wydźwięk (dla przykładu warto przytoczyć historię Czerwonego kapturka, która w pewnym momencie stała się opowieścią ostrzegającą przed pedofilią). Baśnie Braci Grimm dla dorosłych i młodzieży z dopiskiem ”Bez cenzury” mają bardzo mylący tytuł, ponieważ wspomniana cenzura obejmuje jedynie brutalne i pełne przemocy sceny, które kilkadziesiąt lat temu nie szokowały młodych odbiorców. Czarownica wrzucona…

Co jakiś czas w świecie szeroko pojętej popkultury przychodzi moda na pewien gatunek literacki lub określonych bohaterów. Były już wampiry, minęła era zombie, teraz rządzą czarownice. Są obecne wszędzie: w serialach (cały sezon American Horror Story: Sabat, w filmach (Hansel i Gretel: Łowcy czarownic, Maleficent), a także w najnowszej literaturze, czego przykładem jest książka Julii Bernard zatytułowana Czarownice z Wolfensteinu. Pierścień i sito. Jednak bohaterki powieści polskiej pisarki dość mocno wyróżniają się na tle pozostałych wiedźm. Niby pomysł stary jak świat, trudno wnieść coś nowego do gatunku, a jednak autorce się to udało. Dlaczego? Wpłynęła na to realizacja idei: protagonistka mieszka w Polsce i jest córką krakowskiej pani patolog. To współczesne dzieje czarownic, które obracają się w polskiej rzeczywistości. Na pierwszy rzut oka Amelka jest typową, wypełnioną wybuchową mieszanką hormonów nastolatką, która musi sobie radzić z nadopiekuńczą i surową matką Martyną, a także z przygotowaniami do zbliżającej się wielkimi krokami matury. Panienka Hohenstauf prowadzi zatem życie szarej polskiej dziewczyny. Do momentu w którym okazuje się, iż posiada zdolność czytania w ludzkich myślach i rzucania uroków. Wówczas do akcji wkracza babcia Adela, która, zabrawszy ją do rodzinnej posiadłości (tytułowy zamek Wolfenstein), wprowadza wnuczkę w tajniki magii oraz kolejne etapy tajemniczej Przemiany….

Obie serie autorstwa Cassandry Clare (Dary Anioła oraz Diabelskie Maszyny) szturmem wdarły się na listy światowych bestsellerów i przez długie tygodnie, ba, miesiące okupowały podia. Nie wnikając w ich wartości literackie, warto mieć na uwadze, iż rzadko której pisarce udaje się odnieść tak ogromny sukces. Dzięki swej niezwykłej popularności Cassandra nawiązała współpracę ze znanymi autorkami powieści młodzieżowych w Stanach Zjednoczonych (konkretnie z Sarah Rees Brennan i Maureen Johnson), czego efektem jest tom dziesięciu opowiadań ujętych w jednym tytule Kroniki Bane’a rozgrywających się w świecie Nocnych Łowców. Tym razem Clare bierze na warsztat osobę Magnusa Bane’a, ukazując krótkie epizody z jego czarodziejskiego życia. Pierwszy tekst (Co naprawdę zdarzyło się w Peru) przedstawia historię Podziemnego, który wraz z przyjaciółmi (Ragnorem Fellem i Catariną Loss) robi zaskakujące rzeczy: tańczy, śpiewa, gra i hańbi swój ród. To opowiadanie lekkie, bardzo humorystyczne i wyjaśnia, czemu Bane już nigdy więcej nie mógł powrócić do tego kraju. Z drugiej strony jest ono bardzo podobne do Mrocznego dziedzictwa, w którym to czarnoksiężnik niespodziewanie powrócił do Londynu, gdzie spotkał młodego Jamesa Herondale’a (nareszcie została rozwiązana zagadka panicznego lęku przed kaczkami). Pod względem tematyki wyłamuje się jedynie Ostatnia walka Instytutu Nowojorskiego, bezpośrednio związana z wydarzeniami za czasów rządów Valentine’a (zresztą…

Rose opuszcza mury Akademii Świętego Władimira, i pragnie za wszelką cenę odnaleźć Dymitra i zakończyć jego cierpienia, został bowiem przemieniony w bezwzględną i żądną krwi strzygę. Bohaterka wyrusza do jedynego miejsca, gdzie, jak sądzi, przebywa ukochany – do Rosji. Rose chce poinformować rodzinę Dymitra o tym, co się z nim stało, a później odnaleźć go i spróbować zabić. Czy dziewczynie uda się odszukać przemienionego ukochanego? Czy nie zawaha się zakończyć jego żywota? Czy Lissa poradzi sobie bez opieki przyjaciółki? Tym razem szkolne wydarzenia zostają zepchnięte na drugi plan, co wprowadza do fabuły spore urozmaicenie. Autorka nie rezygnuje całkiem z prezentowania czytelnikowi zawirowań w życiu Lissy, jednak każde z nich zostaje odbiorcy przedstawione przez Rose, kiedy ta wykorzystuje moc, jaką daje pocałunek cienia. Z Okrojono je do zbędnego minimum, gdyż najważniejsza jest młoda dhampirzyca i jej misja uratowania ukochanego zmienionego w strzygę. Dramaty, knowania czy szkolne problemy zostają zastąpione czymś o wiele poważniejszym. Wątkiem, który dominuje w czwartej książce serii, jest motyw wewnętrznej walki bohaterki z własnymi pragnieniami i oczekiwaniami. Wybór, jakiego dokonała, całkowicie odmienił jej życie. Dziewczyna opuściła znany sobie świat, zdecydowała się na szaloną i niebezpieczną wyprawę, a wszystko w imię miłości. Rose jest zmuszona walczyć ze swoimi słabościami,…

Ciężko omówić taką pozycję jak Nigdziebądź Neila Gaimana. Dlaczego? Przede wszystkim, dlatego że jest znana chyba każdemu miłośnikowi fantastyki, wszak to jeden z pierwszych tytułów na naszym rodzimym rynku, który rozpowszechnił gatunek urban fantasy. Po drugie, powieść Brytyjczyka liczy już sobie ponad osiemnaście lat, przez co w sieci można znaleźć setki recenzji poświęconych temu dziełu. Tym razem skupię się na nieco innych aspektach, pomijając streszczenie fabuły i ogólne wrażenia bezpośrednio związane z lekturą, kładąc akcent na wpływ Nigdziebądź na obraz współczesnej fantastyki. Nie ulega wątpliwości, iż książka ta jest w naszym kraju bardzo popularna. Świadczy o tym niedawne, siódme (sic!) wydanie. Twarda obwoluta, stonowana okładka w odcieniach szarości i idealnie dobrana czcionka). To wszystko sprawia, że tę edycję uważam za najlepszą z dotychczas wypuszczonych na rynek (sama mam wydanie trzecie, którego grafika kompletnie nie oddziałuje na wyobraźnię czytelnika ani też nie oddaje klimatu powieści). Zaskoczyło mnie, iż cena również nie uległa zmianie. Zdawać się może, iż MAG po kilku latach zechce podnieść wartość, by zyskać dodatkowe fundusze. Nic z tych rzeczy. Na tylnej obwolucie widnieje identyczna cena (39 złotych). Sama koncepcja miasta mającego do zaoferowania coś znacznie więcej niż na pierwszy rzut oka powoduje że nawet stały mieszkaniec danej metropolii…

Czasami wystarczy połączyć ze sobą kilka konwencji znanych z innych dzieł literackich, by otrzymać ciekawą propozycję czytelniczą. Niektórzy mogą ten zabieg uznać za pójście na skróty – zamiast wymyśleć coś ciekawego, oryginalnego i przede wszystkim swojego, autor sięga po utarte schematy i motywy oraz nawiązuje do już istniejących pozycji. Takie zachowanie pisarza rzeczywiście jest w stanie wywołać pomruki niezadowolenia, ale wtedy, kiedy czytelnik czuje, iż twórca na siłę kopiuje czyjeś pomysły, ponieważ sam nie potrafi wymyśleć niczego sensownego. W końcu nie każdy ma takie zasób koncepcji jak Brandon Mull. Jeżeli jednak odbiorca od początku wie, że autor specjalnie sięga po znane motywy w celu sparodiowania i wynaturzenia ich, wtedy cała sytuacja przedstawia się zupełnie inaczej. Takie kopiowanie nie razi. Co więcej, czytelnik zastanawia się, do jakich absurdalnych zmian posunie się pisarz nowej wersji dzieła. Christophe Mauri w swoim cyklu o przygodach niesfornego Matta Hidalfa sięga po kilka znanych z kanonu literackiego smaczków, by wywrócić je do góry nogami i przedstawić w całkowicie innym świetle. Na tytułowego bohatera cyklu zostaje zastawiona pułapka. Jego ojciec, za plecami protagonisty, postanawia ożenić go ze znienawidzoną przez chłopca dziewczyną. Matt nie ma w tej kwestii nic do powiedzenia, decyzja już zapadła, czy mu się to podoba,…

Wojna, kochani, to piękna sprawa. Ci, którzy twierdzą inaczej, przegrywają (str.14) „Na równi z Georgem R.R. Martinem”, „Najlepsze fantasy, jakie czytałem przez cały rok”, „Po prostu znakomite”, „Szczęka opada” – takie stwierdzenia wręcz krzyczą z bocznych skrzydełek okładki. I owe zdania stwierdzają osoby nie byle jakie, lecz autorzy bestsellerowych książek fantasy: Robin Hobb, Peter V. Brett, Conn Iggulden czy Marc Asher. Wziąwszy do ręki Księcia Cierni, spojrzawszy na jego dość mroczną okładkę i przeczytawszy powyższe rekomendacje nie ukrywam, że wówczas moje oczekiwania względem lektury znacznie wzrosły. Na początek wspomnę o autorze – wszak Książę Cierni to jego debiut. Mark Lawrence jest Brytyjczykiem, który na co dzień zajmuje się pracą nad sztuczną inteligencją. I, jak niesie informacja z notki o pisarzu, był „upoważniony do wzglądu w tajne informacje przez aż dwa rządy: amerykański i brytyjski”. Skąd więc książka z gatunku fantasy a nie science fiction? Szczerze mówiąc, nie mam pojęcia, ale niezmiernie mnie to cieszy, bowiem Książę jest jedną z lepszych pozycji, jakie dane mi było przeczytać w ciągu kilku ostatnich miesięcy. Zacznę od tytułu, „książę” – od razu przyszła mi na myśl postać z baśni, otoczona przepychem, kulturalna, posiadająca niezwykłe maniery i wyróżniająca się pięknem fizycznym. Drugi człon, „ciernie”, przywiodły…

Trzymam przed sobą pierwszy tom siedmioczęściowej sagi George’a Martina i nie mam pojęcia, jak przelać na papier ogrom myśli, jakie kłębią mi się w głowie po lekturze tekstu.Gra o tron – prymarna księga Pieśni lodu i ognia, cyklu liczącego grubo ponad 3 tysiące stron, porównywanego do Władcy Pierścieni J. R. R. Tolkiena, epicka powieść, której ekranizacja co tydzień przyciągała przed ekrany telewizorów kilkadziesiąt milionów fanów na całym świecie. Gra o tron powstała w 1996 roku (w Polsce wydana w 2003 roku) i dzięki serialowej wersji ponownie znalazła się na liście bestsellerów w kraju i za granicą. Pierwszy tom liczy grubo ponad 700 stron, gdzie uniwersum Martina przytłacza czytelnika swoją różnorodnością i wielkością. Świat przedstawiony Akcja powieści prowadzi przez wszelkie możliwe miejsca: od lasu, pustynię, morze, góry, rzeki, wyspy przez miasta, wsie, obozy aż po królewskie zamki i tanie karczmy. Gdyby nie mapki umieszczone na końcu książki, łatwo można byłoby się pogubić w tak licznych lokalizacjach. Z historycznego punktu widzenia bardzo przypominają one europejskie średniowiecze: świat Gry o tron to ogromny obszar, podzielony na siedem królestw, będących pod władaniem wielkich rodów, zjednoczonych z woli jednego króla i na terytoria położone za wielką wodą. Mamy tutaj feudalne zależności stanowe możnych lordów, odważnych rycerzy, krwawych królów i ich poddanych. Wszystko…