22 grudnia 2014

Perska miłośćHistoria zawarta na łamach kart Perskiej miłości może wydawać się banalna, wręcz schematyczna: młoda Polka wyjeżdża do jednego z krajów Bliskiego Wschodu, poznaje tam przystojnego i niezwykle uwodzicielskiego muzułmanina, za którego dość szybko wychodzi za mąż. Po ślubie rozpoczyna się horror, z którego wyrwać może tylko na dwa sposoby: poddać się dyktaturze męża-kata albo uciec za granicę, ryzykując przy tym swoje życie.

To jedna z wielu historii, jakie można znaleźć w mediach – telewizji, prasie lub w internecie. Wiele osób ostrzega młode, zakochane dziewczyny przed wiązaniem się z mężczyznami pochodzącymi z krajów arabskich, niewdzięcznym traktowaniem ze strony męża-muzułmanina. Niemniej jednak zakochane kobiety za nic mają te uwagi, ślepo podążają za swoim ukochanym. Lidka, główna bohaterka Perskiej miłości, wydaje się być urodzoną pod szczęśliwą gwiazdką osobą: dzięki ciężkiej pracy dostaje się na roczne stypendium nauki języka arabskiego w Kuwejcie. Z wyjazdu niezadowolona jest jej uboga rodzina oraz ukochany Jarek, studentka argumentuje jednak, iż tam uda jej się zarobić trochę pieniędzy i wróci do kraju, by pomóc matce i wyjść za mąż.

Lidka trafia do żeńskiego akademika, gdzie stosunkowo szybko jej współlokatorka, Brytyjka Ann, wprowadza ją w tajniki imprezowania i kuszenia mężczyzn. Polka jest oszołomiona bogactwem i przepychem życia na Bliskim Wschodzie. Dziewczyna zachłystnęła się luksusem i wszechobecnym ją przepychem, zupełnie ignorując otaczającą ją rzeczywistość. Podczas sylwestrowego przyjęcia poznaje Asię, żonę Alima, która wiedzie żywot księżniczki rodem z bajek Disney’a. Zachęcona tym idyllicznym obrazkiem, Lidka dość szybko angażuje się w związek z przystojnym i uwodzicielskim Hassanem. Bogacz urządza wystawny ślub, zabiera żonę w cudowną podróż poślubną i rozpieszcza do granic możliwości. Jedyną wadą w ich idealnym życiu jest nieprzychylna teściowa, Fatma, i jej córka, Salma. Lidka nie przypuszcza, że śmierć teścia i przeprowadzka obu kobiet do jej domu sprawi, iż wymarzone życie małżeńskie ulegnie całkowitej destrukcji, a każdy poranek rozpocznie piekło i kolejny siarczysty policzek wymierzony przez ukochanego męża.

Perska miłość przedstawia czytelnikom bogaty i równocześnie niesamowicie złożony obraz muzułmańskiej kultury Kuwejtu. Z jednej strony Shukri skupia się na opisie pustynnych imprez, uwodzenia mężczyzn, kupowania luksusowych kosmetyków i torebek oraz łamania wszelkich zasad norm religijnych przez młodych ludzi (picie, zażywanie narkotyków i prostytucja), zaś z drugiej kreśli przerażający obraz zniewolenia kobiet w świecie, gdzie rządzą prawa szariatu. To brutalna, pozbawiona jakiejkolwiek litości i zrozumienia rzeczywistość, w której prawo głosu mają tylko mężczyźni. Lidka w Perskiej miłości jest traktowana jak rzecz, bowiem mąż odmawia się jej podstawowych praw (wychodzenia po zakupy, rozmowy ze znajomymi, dobrego posiłku, picia alkoholu), nie może szukać pomocy w żadnej instytucji społecznej, ponieważ pracują w nich wyłącznie mężczyźni.

Podczas lektury czytelnik ma wrażenie, że wszystko zmierza do bliżej nieokreślonej katastrofy. Dziwi postawa Lidki, która mimo licznych wyzwisk i dotkliwych pobić ze strony męża, nadal walczy o uratowanie ich małżeństwa (można to wytłumaczyć jedynie ogromną miłością, jaką obdarzyła tego mężczyznę). Zupełnie niezrozumiała jest książkowa przemiana Hassana, który z chodzącego ideału praktycznie z dnia na dzień stał się domowym oprawcą. Na szczęście autorka zarysowuje różnorodny obraz kultury islamskiej, pokazując jej jasne i ciemne strony. Laila Shukri to Polka podróżująca po krajach Bliskiego Wschodu, jej wieloletnie doświadczenie dość silnie sugeruje czytelnikowi, iż zawarte w powieści liczne przykłady znęcania się nad kobietami miały swoje realne odzwierciedlenie (co przede wszystkim potwierdzają statystyki i profesjonalne badania na ten temat).

Pod względem stylistycznym omawianej pozycji nie można zarzucić żadnych braków: powieść czyta się lekko, jest napisana prostym językiem, wszelkie terminy związane z islamem zostały fachowo wytłumaczone w przypisach. Mimo swej objętości (ponad 500 stron) książkę można pochłonąć w zaledwie kilka godzin.

Podsumowując, Perska miłość to udany debiut literacki. Pisarka kreśli bogaty, choć jednocześnie przerażający obraz sytuacji kobiet w krajach Bliskiego Wschodu. Ostrzega przed zbytnią naiwnością i całkowitą utratą zdrowego rozsądku na rzecz miłości do mężczyzny, który został wychowany w obcej kulturze. Na kartach powieści jednocześnie tli się iskierka nadziei, iż z każdej sytuacji znajdzie się jakieś wyjście. Czasem trzeba dosłownie wszystko stracić, aby móc odzyskać wolność. I właśnie o walce o odzyskanie upragnionej wolności traktuje Perska miłość.

Pattyczak

Tytuł: Perska miłość

Autor: Laila Shukri

Wydawnictwo: Prószyński i S-ka

Data i miejsce wydania: 25.11.2014, Warszawa

Oprawa: miękka

Format: 125x195mm

Wydanie: I

Liczba stron:  528

Recenzja pierwotnie ukazała się na portalu Gildii Literatury pod adresem: https://www.literatura.gildia.pl/tworcy/laila-shukri/preska-milosc/recenzja