Pomyśl przez chwilę jakbyś się czuł, gdyby ukochana osoba skazała Cię świadomie na śmierć. Nie masz się do kogo zwrócić, musisz ukrywać się przed przedstawicielami rządu, a najmniejszy przejaw dobrej woli może zostać odebrany jako zdrada ojczyzny. Z taką sytuacją zmierzyła się Nina Indi, trafiając w ręce Policji Populacyjnej, warto dodać, że nie bez własnej winy. Także Luke nie miał łatwo, kiedy w wykonywaniu planu zmiany osobowości dochodzi do pierwszych pęknięć, którym nie jest w stanie zapobiec, a jego życiu zaczyna zagrażać śmiertelne niebezpieczeństwo.
Wśród zdradzonych opowiada historię Niny, a raczej Elodie Lurii. To delikatna i bardzo wrażliwa dziewczyna, która swoje dzieciństwo spędziła w domu z ciotkami, ukrywając się przed całym światem. Trafiając do Szkoły Harlow myślała, że i tu może zaufać najbliższym przyjaciołom. Jakże się myliła! W wyniku niefortunnych zdarzeń została aresztowana i postawiona przed ciężkim wyborem: albo zdradzi trójkę małych dzieci – sześcioletnią Alię oraz dziesięcioletnich Matthiasa i Percy’ego – albo zostanie zgładzona. Ninie przyjdzie podjąć bardzo trudną decyzję: kierować się dobrocią serca i uratować niewinnych towarzyszy, czy też zadbać o swój los, zapewniając sobie ciepłe posiłki i wygodne posłanie. Pytanie być może banalne, jednak w świecie Dzieci cieni nic nie jest tym, czym się z pozoru wydaje. Każdy może być podwójnym agentem, nikomu nie wolno zaufać, kładąc się spać, nie zawsze obudzisz się następnego dnia.
Drugie opowiadanie pt.: Wśród notabli przedstawia historię Lee Granta, wychowanka Szkoły Hendricksa, który pojawił się w pierwszej części książki. Lee, a raczej Luke Garner, wpada w poważne kłopoty, kiedy prawdziwy dziedzic majątku Garnerów, Smithfield William, przyjeżdża do szkoły i próbuje za wszelką cenę zdemaskować Luke’a i poznać przyczynę śmierci swego brata a zarazem najbliższego przyjaciela. W wyniku wielu komplikacji Lee i Smits trafiają do posiadłości notabli Grantów – wielkomożnych bogaczy, którzy wywierają realny wpływ na politykę świata powieści – gdzie ich życie ma zostać poświęcone dla wyższej sprawy, jaką jest utrzymanie prezydenta u władzy i zniszczenie podziemnego ruchu oporu. Od tej chwili dwójka obcych chłopców musi sobie nawzajem zaufać, by przeżyć i móc wyzwolić się z więzów krwawych intryg notabli.
Świat przedstawiony w powieściach Margaret Haddix wydaje się być ucieleśnieniem orwellowskiej wizji z Roku 1984. Wszędzie obywatel jest kontrolowany przez służby bezpieczeństwa danego kraju. Rodzicom nie wolno posiadać więcej niż dwójki dzieci, każde kolejne trzeba ukrywać, ryzykując życiem, by zdobyć nielegalne dokumenty. Posiłki są wydzielane, mieszkania przydzielane odgórnie, a edukacja sterowana przez centralne władze. Dzieci nie wiedzą jak się sadzi warzywa i owoce, zaś kroki ujawniania nielegalnego dziecka, tzw. dziecka-cienia, mają opanowane do perfekcji. Nie wiadomo komu można zaufać i zwierzyć się z wątpliwości skrywanych głęboko w sercu – przyjaciel okazuje się wrogiem, zaś przeciwnik wiernym sprzymierzeńcem. Kiedy większość obywateli głoduje, w radiu ogłasza się propagandowe informacje o rekordowych zbiorach, a finansowa elita na obiad dostaje aż dziewięć posiłków, które w większość i tak wyrzuca się do kosza. Mimo tych wszystkich okrucieństw, przez karty powieści przebija promyk nadziei – są nim ludzkie emocje, potrzeba miłości i dobra drugiego człowieka. Niezachwiana walka o wolność i prawdę motywuje bohaterów do kolejnych działań, które mają wyzwolić ludzkość z okowów niewolnictwa.
Jacy są bohaterowie drugiego tomu serii Dzieci cienie? To nastolatkowie i dzieci, które borykają się problemami głodu i pragnienia, braku bezpieczeństwa i wiecznego ukrywania się przed władzami. Często nie mają kontaktu z rodzicami, ledwo ich znają, nie wiedzą komu zaufać, zawsze muszą się mieć na baczności. Wychowuje ich ulica i współtowarzysze środowisk, w jakim się obracają. Nie mają do kogo się przytulić, z kim pobawić. Mimo młodego wieku, są emocjonalnie i psychicznie o wiele bardziej dojrzali niż niejeden pełnoletni obywatel. Intrygi snute przez autorkę pozwalają na rozwój wewnętrzny postaci. Postawieni przed trudnymi dylematami moralnymi kierują się głosem serca, niejednokrotnie są gotowi poświęcić własne życie w imię wyższych celów. Zarówno Nina, jak i Luke, nie mają pojęcia, jak głębokie pokłady energii i dobrej woli drzemią w ich duszach. Są gotowi zaryzykować tak wiele, by pomóc nowo poznanym towarzyszom niedoli. Wbrew zdrowemu rozsądkowi dzielą się tym, co mają najcenniejszego – jedzeniem jak Nina, czy własną rodziną w przypadku Luke’a i Smitsa.
Język powieści i styl autorski uważam za godzien pochwały – jest prosty, pozbawiony jakichkolwiek błędów stylistycznych, a dzięki wyraźnej czcionce i podziałowi na krótkie rozdziały blisko czterystu stronicową książkę można pochłonąć w jeden wieczór. Okładka drugiego tomu serii prezentuje się nader skromnie – przedstawia fragment więziennej celi i twarz zrezygnowanej, brudnej dziewczynki. Jednak jak w powieści, tak i na ilustracji zza krat przebija promyk światła, symbol lepszego jutra i nadziei na życie bez strachu.
Książkę Haddix można czytać bez znajomości pierwszego tomu, a raczej ich pierwszych części, bowiem wydawnictwo Jaguar w jednym woluminie publikuje dwa opowiadania. Historie równie mocno trzymają w napięciu, w obu akcja nabiera tempa i nie pozwala oderwać się aż do zaskakującego finału. Brak umiejscowienia fabuły w konkretnym czasie i konkretnym miejscu pozwala nabrać twórczości Haddix uniwersalizmu.
Dzieci cienie to udana próba stworzenia dziecięcej antyutopii, w której to właśnie najmłodsi podejmują walkę o lepsze jutro. Intrygi są bardzo dobrze rozpisane – ciężko wyznaczyć głównego podejrzanego, wraz z rozwojem akcji często zmienia się punkt widzenia, dzięki czemu czytelnik ma zapewnioną dobrą rozrywkę intelektualną aż do ostatniej karty powieści. Książka nie spełnia jedynie funkcji ludycznej, przynosząc dobrą zabawę. Ona uczy młodego czytelnika poznawać i zrozumieć otaczający go świat, wpływa na sferę przekonań, dostarczając pewne wzory postępowania i wprowadzając pojęcia moralne dobra i zła.
Dzieci cienie to swoisty zapis samotności młodego człowieka i jego refleksji nad światem, w którym przyszło mu niechybnie żyć.
Pattyczak
Tytuł: Dzieci cienie: Wśród zdradzonych. Wśród notabli
Tytuł oryginału: Shadow Children: Among the Betrayed; Shadow Children: Among the Barons
Autor: Margaret Peterson Haddix
Wydawca: Jaguar
Seria: Dzieci cienie, tom II
Tłumaczenie: Małgorzata Kaczarowska
Data i miejsce: luty 2012, Warszawa
Liczba stron: 383
ISBN: 978-83-7686-105-0
