Podzielona na siedem części i licząca dziewiętnaście esejów książka Igrzyska śmierci i filozofia stanowi nieoficjalny dodatek do trylogii Susanne Collins i filmu o tym samym tytule na podstawie bestsellerowej serii. To już druga pozycja redakcji Williama Irwina, z jaką przyszło mi mieć do czynienia. Gra o tron i filozofia okazała się przyjemną lekturą znacznie poszerzającą różnorodne motywacje i interpretacje świata Martina. Czy Igrzyskom śmierci udało się wyjść zwycięsko z tego mariażu popkultury i wiekowej dziedziny nauki?
Książka posiada siedem połączonych ze sobą rozdziałów, w których autorzy (naukowcy i wysoko cenieni w swojej dziedzinie myśliciele) starają się uwypuklić elementy filozoficzne zawarte w powieściach Collins. Pierwsza część zawiera rozważania na temat mimetyzmu oraz roli sztuki w totalitarnym świecie Kapitolu. Kolejna opowiada o źródłach braku moralności, trzeci rozdział podejmuje próby interpretacji darwinizmu oraz reprezentuje zdroworozsądkowe podejście do międzygatunkowych chimer występujących w trylogii. Następny fragment skupia się na zagadnieniu uczucia miłości i roli płci kulturowej głównych bohaterów. Filozofia teorii gier i metody prowadzenia zwycięskich wojen obejmują piąty i szósty moduł książki. Ostatni, siódmy rozdział, porusza problematykę polityki i władzy, jaka spoczywa w rękach rządzących.
Podczas lektury nie mogłam pozbyć się wrażenia, że niektóre artykuły były pisane schematycznie, niekiedy na siłę, ponieważ autorzy do mniej lub bardziej znanej koncepcji filozoficznej dobierali sobie odpowiednie fragmenty książek i tym samym udowadniali z góry postawione tezy. O ile w przypadku Gry o tron mnogość przytaczanych argumentów miała swoje realne odzwierciedlenie w tekstach źródłowych, tak w Igrzyskach śmierci wiele artykułów oddaje wcześniej przyjęte założenia (na przykład teksty Anne Torkelson, Andrew Shaffera czy Adama Barkmana). Niektóre w ciekawy sposób zbierały w całość najważniejsze cechy i motywacje danego bohatera (eseje Abigail E. Myers, Derecka Coatney’a,Nicolasa Michauda) oraz rzucały nowe światło na najważniejsze składniki świata przedstawionego (teksty Christina Van Dyke’a, Chada Williama Timma i Louisa Melancona).
Od strony naukowej zbiór esejów nie jest zaskakujący. Bazuje głównie na najważniejszych działach światowej filozofii, jakich uczą się studenci humanistyki na pierwszym roku studiów (Rousseau, Foucault, Platon, Sokrates, Hobbes i inni). Najbardziej oryginalnymi myślicielami, których idee wykorzystano w tekstach, okazali się Philip Rieff, Simone de Beauvoir i Bourdieu. Igrzyska śmierci i filozofia reprezentują nurty od starożytności po postmodernizm, dzięki temu książka jest adresowana do szerokiego grona odbiorców.
Na uwagę zasługuje szata graficzna, dopasowaną do polskiego wydania trylogii. Całość została bardzo dobrze opublikowana, ponieważ nie zawiera żadnych błędów edytorskich, a każdy esej ma na końcu spis bibliograficzny, do których pozycji naukowych i filozoficznych tekstów źródłowych odwoływali się autorzy. Jedyna rzecz, jaka mnie miejscami irytowała, to bezpośrednie zwroty do czytelnika. Mam świadomość, że to norma w amerykańskich tekstach popularnonaukowych, jednak przyzwyczajona jestem do trzecioosobowego, neutralnego stylu europejskich badaczy.
Reasumując – tym razem połączenie kultury popularnej z filozofią nie przyniosło pozytywnych skutków. Niektóre teksty okazały się zbyt sztampowe, inne mało odkrywcze, w większości powtarzając znane czytelnikom fakty na temat totalitarnego świata Kapitolu i jego mieszkańców. Igrzyska śmierci i filozofia to pozycja przeznaczona wyłącznie dla osób zaznajomionych ze wszystkimi częściami trylogii Collins. W książce aż roi się od spojlerów i kluczowych cytatów z finalnego Kosogłosa, dlatego warto zapoznać się z całością twórczości Collins, zanim się sięgnie po filozoficzne rozważania.
Pattyczak
Tytuł: Igrzyska Śmierci i folozofia. Rzecz o podglądactwie
Tytuł oryginalny: The Hunger Games and Philosophy. A Critique of Pure Treason
Redakcja książki: George A. Dunn, Nicolas Michaud
Redakcja serii:William Irwin
Tłumaczenie:Olga Kwiecień-Maniewska
Wydawnictwo: Editio-Helion
Data i miejsce wydania: Gliwice, luty 2013
Oprawa: miękka
Wydanie: I
Format: 158×235
Liczba stron: 240
ISBN: 978-83-246-5251-8
