6 stycznia 2020

Imperium boga Hanumana. Indie w trzech odsłonach to nie jest zwykły reportaż turysty lub blogera, który opisuje swoje wrażenia po podróży w Indiach. Wręcz przeciwnie, to solidna dawka wiedzy na temat współczesnego państwa w opracowaniu Piotra Kłodkowskiego, byłego ambasadora RP w Indiach, orientalisty oraz profesora Katedry Porównawczych Studiów Cywilizacji UJ. Autor próbuje scharakteryzować proces przemian społeczno-gospodarczo-politycznych, jakie miały miejsce w tym azjatyckim kraju w przeciągu ostatnich kilkunastu lat. Całość została podzielona na trzy części, jak zresztą wskazuje tam podtytuł Indie w trzech odsłonach, z czego największa z nich, zajmująca aż połowę objętości, traktuje o współczesnej polityce.

Władza i władcy porusza przede wszystkim wątek władzy Narendry Modiego, który przerwał rządy rodziny Gandhi. Przytacza wiele rozmów, opinii i legend, jakie krążą wokół postaci Modiego i jego dojścia do najwyższych, politycznych sfer. Z oczywistych względów wiele zdań na jego temat zostało połączonych w jedną całość lub też zostało przypisane innym osobom, bowiem wielu rozmówców nadal pracuje w wysoko postawionych sferach polityczno-dyplomatycznych. Największą zaletą jest wysoka merytoryka, przy czym jednak narracja prowadzona jest w sposób dość oschły, pozbawiona warstwy emocjonalnej autora, przez co całość czyta się dość ciężko, jakby miało się do czynienia z raportem dyplomaty a nie z żywym reportażystą indyjskiej społeczności. Pełno tu nazwisk, dat, specyficznych terminów oraz odnoszenia się do wydarzeń, których niemal nie poruszały szeroko pojęte media w naszym kraju (jak chociażby o demonetyzacji Indii w 2016 roku), przez co lektura wymaga skupienia oraz miejscami dodatkowego sprawdzenia w sieci informacji o konkretnych wydarzeniach.

Kolejna część zatytułowana Tradycja i buntownicy porusza tematykę religijno-społeczną współczesnych Indii. Ten wątek może najbardziej zainteresować Polaków, bowiem Kłodkowski omawia w nim postać Patriarchy Antiochii, Polaka Władysława Zaleskiego, który spędził tu znakomitą część swego życia i tu też pochowane jest jego ciało. Autor sporo miejsca poświęcił kwestii chrześcijaństwu w Indiach i tego, jak wyznawcy Jezusa funkcjonują obok społeczności hinduskiej i muzułmańskiej. Dla znawców kultury i społeczności Indusów nie jest to zaskakujący fakt, ale dla niezorientowanego czytelnika może wydawać się naprawdę szokujące, że w Indiach tak naprawdę nie można mówić o jednej, monolitycznej grupie mieszkańców posługującej się jednym-dwoma językami, lecz o setkach pomniejszych społecznościach mówiących w ponad pięciuset dialektach i odmianach języka hindi.

Finałowa odsłona, czyli Arcydzieła i geniusze, omawia kwestie indyjskiego kina, nie tylko Bollywood na czele z Amitabhem Bachchanem, ale także Kollywood i Tollywood. Autor wyraźnie wskazuje, jak głęboko zakorzeniona jest cała kultura Indii w dawnych czasach i starożytnej filozofii, które dla europejskiego widza są niemal nie do zrozumienia. Jak chociażby fragment filmu Księżniczka i cesarz (Jodhaa Akbar), którego utwór przepełniony jest głęboką symboliką. Pieśń sławi muzułmańskiego mistyka Mu’in ad-Dina Czisztiego, założyciela sufickiego zakonu w XII wieku:

Czego zabrakło mi, zwykłemu czytelnikowi Imperium boga Hanumana? Przede wszystkim ciekawostek dotyczących zwykłego życia przeciętnego obywatela Indii (o ile można mówić o „przeciętnym” obywatelu miliardowego kraju) i tego, czym się zajmują, co jest dla nich ważne, jak wygląda kwestia religijności i stosunku do Europejczyków i Amerykanów. Nie sposób odmówić erudycji autorowi, jednak nie sposób uciec od wrażenia, że książka ma bardziej akademicko-dyplomatyczny charakter niż rasowy reportaż lub zbiór wspomnień. Dla kogo jest omawiana pozycja? Dla miłośników indyjskiej tematyki, politologów oraz osób zainteresowanych krajami azjatyckimi. Czytelnicy poszukujący bardziej przyziemnej treści mogą poczuć się nieco rozczarowani.

Pattyczak

Tytuł: Imperium boga Hanumana. Indie w trzech odsłonach

Autor: Piotr Kłodkowski

Wydawnictwo: Znak

Data i miejsce wydania:  2018-06-20, Kraków

Oprawa: twarda

Wydanie: I

Liczba stron: 447

ISBN: 978-83-240-5382-7

Podsumowanie

Imperium boga Hanumana. Indie w trzech odsłonach

Imperium boga Hanumana. Indie w trzech odsłonach
  • 8/10
    Fabuła
  • 8/10
    Stylistyka
  • 5/10
    Wydanie

Zalety

  • ogromna wiedza merytoryczna autora
  • atrakcyjna cena (do kupienia za około 15 złotych)
  • rzetelnie opisane zmiany polityczno-społeczne w Indiach

Wady

  • wizualnie niedopasowana okładka, niemal odstraszająca czytelnika
  • brak opisu życia codziennego Indusów