Kiedy rodzice Giovanny postanawiają się rozstać, w gniewie ojciec rzuca oskarżenie w stronę córki, iż jest w gruncie rzeczy bardzo brzydka, a charakterem przypomina jego znienawidzoną siostrę – Vittorię. Kim jest owa kobieta, o której główna bohaterka nigdy nie słyszała? Co wydarzyło się kilka lat temu między rodzeństwem? Dlaczego dwunastoletnia dziewczyna nie zna w ogóle rodziny ojca? Dlaczego dorośli tak bardzo kłamią i prowadza podwójne życie? Próbę analizy życia dorosłych podejmuje w swojej najnowszej powieści Elena Ferrante. Oto historia rasowej kobiecości otulonej we włoski magnetyzm.
Giovanna próbuje zrozumieć świat dorosłych i ich wartości, początkowo podchodząc do wszystkich kwestii z niemal dziecięcą wiarą, iż wszystko dobrze się skończy. Wierzy w słowa swoich rozmówców, wszak nie ma żadnych powodów, aby podważać ich wiarygodność. Dorasta w inteligenckiej rodzinie, gdzie prowadzi się poważne rozmowy i debaty i filozofii, polityce i religii. W wyniku jednej posłuchanej rozmowy szkolna prymuska i grzeczna, posłuszna rodzicom dziewczynka zaczyna buntować się przeciwko otaczającemu ją światu. A przyczyną owego zachowania jest Vittoria – biedna, niewykształcona siostra ojca, mieszkanka ubogiej części Neapolu. Odkrywanie kolejnych tajemnic rodziny sprawia, iż obnaża hipokryzję i zakłamanie dorosłych, zarówno swoich rodziców, jak i dalszych krewnych.
Giovanna to nastolatka, dorastająca kobieta, która rzeczywistość odbiera przez pryzmat wyburzonych emocji, jakie targają jej młode serca. Potrafi wiele sytuacji wyolbrzymić, a inne zlekceważyć, np. demonizuje początkowo postać Vittori, którą następnie uwielbia z niemal boską pasją. Dziewczyna czasami zachowuje się jak dorosła osoba, a czasami jak małe dziecko. Izolowana przez dłuższy czas nie tylko od społeczeństwa, ale także części rodziny Giovanna ze szturmem wchodzi w tytułowy świat dorosłych, doświadczając jednocześnie seksu. I w tym momencie warto zwrócić uwagę na jeden szczegół – seksualność w powieści Ferrante jest dość wulgarna, pozbawiona romantyzmu, czułości i przyjemności. W usta Vittori autorka wkłada wiele przekleństw i brutalnych określeń dotyczących ludzkiego życia, jak chociażby myśl, iż dobre życie polega na dzikim i ostrym stosunku i to właśnie to determinuje dalsze szczęście. O ile włoska pisarka bardzo dobrze radzi sobie z emocjonalnymi opisami dojrzewających dziewcząt, o tyle kwestie fizyczności pozostawiają moim zdaniem wiele do życzenia.
Zakłamane życie dorosłych Eleny Ferrante klimatem bardzo przypomina cykl neapolitański – na kartach książki pojawia się charakterystyczny podział małych, włoskich miasteczek na te z lepszymi i gorszymi dzielnicami. Bohaterowie snują albo bardzo przyziemne albo wzniosłe plany wobec swego życia – wyjście za mąż i założenie rodziny kontra zdobycie wykształcenia i wyjazd zagranicę. Odnajdziemy też tu charakterystyczne dla Ferrante motywy: ciche, rodzinne konflikty, odkrywanie rodzącej się kobiecości, a także zawiązywanie się trwałych przyjaźni i życiowych konfliktów pośród młodych ludzi. Samo zakończenie książki nie jest zgoła zaskakujące ani też szokujące – dość typowe, biorąc pod uwagę literaturę o podobnej tematyce.
Ferrante otwarcie pisze o dziewczęcej intymności, o bliskości, o dotyku, a także o inicjacji, czyniąc tą treść swoją główną literacką siłą. Teoretycznie to zwyczajna powieść o wręcz banalniej tematyce, której stylistyczny magnetyzm przyciąga czytelnika na wiele godzin i sprawia, że tytuł zapada w pamięć na długi czas. Na pewno z lektury będą zadowoleni fani włoskiej pisarki, a także młode czytelniczki, będące w podobnym do Giovanny wieku, przechodzące podobne trudności oraz odkrywające fascynujący, ale jednocześnie brutalny świat dorosłych, którego tak naprawdę do końca trudno pojąć i zrozumieć.
Pattyczak
Tytuł: Zakłamane życie dorosłych
Autor: Elena Ferrante
Tytuł oryginalny: La vita bugiarda degli adulti 2019
Tłumaczenie: Lucyna Rodziewicz-Doktór
Liczba stron: 455
Wydawnictwo: Sonia Draga
Data i miejsce wydania: 02/09/2020 Warszawa
Oprawa: miękka
ISBN: 978-83-66512-24-5
