Portafortunas

Wśród pierwszej trójki jednych z najlepszych powieści 2016 roku ogłosiłam Fatum i Furię Lauren Groff. Arkadia, biorąc pod uwagę chronologię, jest powieścią starszą, ale to nie oznacza, iż mniej wartościową – widać wyraźnie kształtowanie się autorskiego pióra na poziomie erudycyjnej gry z czytelnikiem. W powieści występuje bardzo wiele niedomówień, nawiązań do klasyki literatury, historii marksizmu oraz ruchów hippisowskich lat 60-tych i 70-tych XX wieku. W Arkadii bardzo dobrze widać estetykę obecną w późniejszej twórczości: zmysłową stylistykę niedomówień, wieloznaczności i ukrytych metafor, dzięki czemu powieść można odczytywać na wielu płaszczyznach. Fabuła powieści koncentruje się wokół życia Ridley’a zwanego Lutkiem, to zarazem główny narrator powieści. Przedstawia swoje życie niemal od samego początku, kiedy jego będąca jeszcze w ciąży matka Hanna i ojciec Abe przybywają do Arkadii. Pośród hippisów określających się mianem Wolnych Ludzi dorasta, poznawając reguły rządzące komuną, przeżywając pierwsze doświadczenia seksualne, eksperymentując z używkami, przyjaźniąc się z Helle oraz mocno przeżywając upadek wspólnoty. Motyw Arkadii, greckiej krainy szczęśliwości, przewija się w literaturze od wieków: już w starożytności zajmowała umysły wielkich filozofów i pisarzy, począwszy od Horacego poprzez renesansowych twórców takich jak Dante Alighieri, Philip Sydney, John Milton i Thomas More, skończywszy na współczesnych światowych pisarzach, wśród których ważne miejsce zajmuje Bruno Schulz…

Teoretycznie Lauren Groff sięgnęła po dość utarty schemat przedstawienia tej samej historii z dwóch różnych perspektyw, na dodatek używając do tego dziejów młodego małżeństwa. W praktyce autorka stworzyła przepiękną, pełną erudycji prozę, wypełnioną licznymi aluzjami literackimi, pełną niedopowiedzeń, opisaną dojrzałym, niezwykle emocjonalnym i subtelnym językiem. Fatum i Furia jest historią miłości dwojga osób, między którymi nie powinno narodzić się jakiekolwiek uczucie: Lancelot „Lotto” Satterwhite jest złotym dzieckiem rodziców, a zwłaszcza umiłowanym przez swoją matkę Antoinette; pierworodnym, któremu niczego w życiu nie brakuje, osiąga sukcesy na kolejnych szczeblach edukacji, jest w stanie zaciągnąć każdą dziewczynę do łóżka, a przy tym jest niesamowicie bogaty, bowiem pochodzi z majętnej rodziny południowców. Kiedy pierwszy raz spotyka na swej drodze zimną i elegancką Mathilde, o której nic nie wie, postanawia się z nią ożenić zaledwie po dwóch tygodniach znajomości. Wbrew woli matki,  w ciągu paru dni zmienia o 180 stopni swoje życie: przeprowadza się do maleńkiego mieszkania i, będąc na utrzymaniu młodej żony, zaczyna stawiać pierwsze kroki w branży teatralnej. Historia trwającego 24 lata  małżeństwa mądrej kobiety wspierającej karierę zdolnego dramatopisarza na pierwszy rzut oka wydaje się być bardzo poprawna. Dopiero wgłębiając się w szczegóły okazuje się, że istnieje bardzo wiele luk oraz niejasności, które…