Portafortunas

Brian Haughton to znany biliofilom autor takich pozycji jak Ukryta historia, Tajemnicze miejsca i Tajemnicze historie. Skarby z przeszłości stanowią kolejną pozycję w jego dorobku przeznaczoną dla osób rozpoczynających swoją przygodę z historią, a konkretniej jej młodszą siostrą – archeologią. Czytelnik w siedemnastu rozdziałach podąża szlakiem najsłynniejszych skarbów: od grobowca Tutanchamona poprzez skarby z hiszpańskiej floty XVII wieku aż po bogactwa brytyjskich ziem Hoxne i Mildenhall. Nie ulega wątpliwości, iż rozwój współczesnej technologii zwiększył popyt i podaż na zaginione artefakty. Okresy wojen i zawirowań politycznych przez wieku ułatwiały nielegalny handel kosztownościami, a obecnie dzięki potędze internetu i, jak się okazuje, pozornej anonimowości, umożliwiono łatwiejszy dostęp do dawnych skarbów. Haughton podaje, iż popyt na nie sięga ponad bilion dolarów rocznie. Lektura książki dowodzi, iż częstokroć pogoń na złodziejami dzieł sztuki i poszukiwanie powiązań między poszczególnymi osobami jest na tyle skomplikowana i intrygująca, iż może stanowić podstawę bardzo dobrego filmu sensacyjnego. Skarby z przeszłości koncentrują się niejako na dwóch rodzajach kosztowności: tych znanych, owianych legendą takich jak grobowiec Tutanchamona, Bursztynowa komnata, Złoto Troi (majątek króla Priama), a także na tych mniej popularnych jak artefakty Karuna, skarb z Bengazi, Kwedlinburga czy Afganistanu (i tragicznie splądrowanego muzeum na początku XXI wieku). Tym, co wyróżnia…

Elektryczna mrówka zawiera ostatnich dwadzieścia pięć opowiadań Philipa K. Dicka napisanych w latach 1961-1987. Tym razem czytelnik ma do czynienia z dojrzałymi, przemyślanymi pod względem psychologii bohaterów, jak i rozwoju fabuły utworami, których podbudowę stanowi swoista mieszanka paranoi i wiary w niemożliwe, a także domieszka tego, co świadczy o istocie człowieka – emocji i związków z drugą osobą. Bez wątpienia mocną stroną opowiadań w Elektrycznej mrówce są niejednoznaczność, niedookreśloność oraz wielowątkowość. Elektryczna mrówka to dojrzały Dick, jego proza wymyka się prostym kwalifikacjom, nie sposób linearnie i jednotorowo zinterpretować jego twórczość, ponieważ autor opisuje bardzo egzotyczne dla czytelnika wizje, dotyczące zarówno nowych zasad funkcjonowania społeczeństwa, jak i mechanizmów władzy. To już nie terror i zastraszanie, lecz gruntowna zmiana istoty myślenia (czasami i poczyniona celowo, jak w Pamiętamy to Panu hurtowo) stoi za gwałtownymi zmianami cywilizacyjnymi. Podobnie jak w poprzednich tomach, tak i tutaj pojawia się mnogość poruszanych motywów: kwestia wolnej woli i predestynacji (Oko Sybilli) czy alternatywnych losów historii (Wiara ojców), apokaliptyczne wizje światów (Cenny relikt), obecność obcych cywilizacji na Ziemi (Gra nielosowa), tworzenie własnej rzeczywistości (Elektryczna mrówka, Syndrom ucieczki) oraz przejęcie kontroli nad ludzkością przez sztuczną inteligencję (Dzień, w którym Pan Komputer z choinki się urwał). Zbiór nie jest wolny…

Nie bez przyczyny za mistrzów gatunku w tworzeniu alternatywnych historii uchodzi Philip K. Dick, (Człowiek z Wysokiego Zamku), Robert Harris (Vaterland) oraz Orson Scott Card (Badacze czasu, Opowieść o Alvinie Stwórcy). Snucie powieści w myśl „co by było, gdyby…” jest nęcącą, ale i wielce trudną czynnością, która wymaga wysokiej wprawy pisarskiej i szeroko pojętej wiedzy na temat wydarzeń obejmujących określony wycinek historyczny. Dobrze napisana książka dostarczy odbiorcy rozrywki na kilku poziomach – przede wszystkim zabawy intelektualnej, po drugie rozliczenia się z pewnymi procesami historyczno-społecznymi i finalnie dostarczy bodźców, które pobudzą do myślenia nad otaczającą rzeczywistością. Książka rozpoczyna się atakiem terrorystycznym, a konkretnie porwaniem samolotów pasażerskich i rozbiciu ich o wieżowce w Bagdadzie (9 listopada 2001 roku – odwrócenie daty realnych wydarzeń sprzed ponad dziesięciu lat). Jednak w Mirażu odpowiedzialność za terror biorą na swoje barki nie wyznawcy islamu, lecz fundamentaliści chrześcijańscy. W odwecie Zjednoczone Państwa Arabskie (ZPA) szybko podbijają terytoria Stanów Zjednoczonych, zakładając w Waszyngtonie tak zwaną Zieloną Strefę. Równocześnie na ulicach rozsiewana jest plotka, jakoby obecna rzeczywistość jest fikcyjna, stanowiąc nieudolne odbicie prawdziwej, oddalonej od ludzkości. Sprawą tytułowego mirażu zajmuje się grupa policjantów z Bagdadu na czele z Farukiem i jego załogą: Samirem, Amalem i Mustafą. Świat powieści Ruffa…

Nie ulega wątpliwości, iż samo powstanie państwa Izrael w maju 1948 roku można uznać za ogólnoświatowy precedens. Kraj jednego narodu i odrębnej wiary otoczony państwami, którego obywatele wyznają całkowicie inną religię i system wartości. Jednak uwagę powinien zwrócić nie tyle fakt proklamacji Izraela, ile jego późniejsze działania mające na celu obronienie suwerenności swego kraju w momencie, kiedy wiele krajów na świecie albo nie uznawało państwowości Izraela (kraje arabskie) albo nie posiadały stosunków dyplomatycznych, aby w trudnych chwilach wesprzeć szeroko rozumianą pomocą. Autorzy książki Nie ma zadań niewykonalnych opisali najbardziej śmiałe i brawurowe działania operacyjne Mosadu, Sajjeretu Matkal, Szahetetu 13m Szaldagi, Szimszona i Szin Betu. Szczegółowe przedstawienia najważniejszych bitew i walk  stoczonych w imię obronny wolności kraju zawierają nie tylko drobiazgowe deskrypcje niesamowitych operacji komandosów na terytorium nieprzyjaciela, ale także nadają całej książce charakteru thrillera z wybranymi elementami powieści sensacyjnych. Zawiera także wiele nieznanych dotychczas opisów akcji militarno-szpiegowskich oraz tych wydarzeń, które oficjalnie nigdy nie zaistniały. Spośród licznych opowieści warto przywołać zdobycie wzgórza amunicyjnego w Jerozolimie i odbiciu go z rąk Jordańczyków podczas wojny 6-dniowej. Zostało ono okupione ogromnymi stratami po stronie izraelskiej spośród dwóch kampanii spadochroniarzy (jedna kampania liczy od 60 do 11 żołnierzy) jedynie dwóch uszło bez szwanku, reszta…

Raport mniejszości to przedostatni tom Dickowych opowiadań publikowanych w ramach serii wydawanej przez Rebis. Poprzednie księgi skupiały się wokół zagadnień podróży kosmicznych, zakrzywień linii czasoprzestrzeni i ingerencji w rozwój ludzkości (Krótki, szczęśliwy żywot brązowego oksforda), ucieczki do wykreowanego w jaźni fantastycznego świata, problemów psychicznych, buntu jednostki wobec systemu (Wariant drugi), a także zdeformowania rzeczywistości, sterowania historią Wszechświata, obsesyjną kontrolą każdego człowieka oraz mutacji ludzi z robotami (Kopia ojca). Czwarty zbiór opowiadań autorstwa Philipa K. Dicka to zachęta do podróży w świat przyszłości, gdzie priorytetową rolę odgrywają roboty, apokalipsa i ludzie na skraju choroby umysłowej. To trzecie wydanie tych opowiadań w Polsce: pierwsze z nich, przetłumaczone przez Magdalenę Gawlik, ukazało się dzięki staraniom wydawnictwa Prószyński i S-ka w 1999 roku pod tytułem My zdobywcy, drugie opublikowało wydawnictwo Amber w 2002 roku tuż po premierze filmu, zaś obecne, w niezwykle dopracowanej serii Domu Wydawniczego Rebis, wyróżnia się nie tylko krytycznym wstępem, ale przede wszystkim stroną wizualną: twarda obwoluta, szyte kartki oraz nieco mroczne i wzbudzające niepokój grafiki Wojciecha Siudmaka to główne zalety omawianej pozycji. Zebrane opowiadania (a jest ich osiemnaście) pochodzą z jednych z najlepszych pisarskich lat Dicka, tj. 1954-1963, kiedy to w tym samym czasie napisał Trzy stygmaty Palmera Eldrichta oraz…

Kiedy Dilys miała dziewiętnaście lat, postanowiła wyjść za mąż za Francisa, który pokochał ją całym sercem i jako pierwszy mężczyzna w jej życiu złożył deklarację dozgonnej miłości. Zapewnił jej należyte warunki bytowe, wyrywając ze szpon niemal żebraczej biedy i przemocy. Mijały kolejne lata, a małżeństwo Dilys miewało swe wzloty (narodziny dzieci, wspaniałe zagraniczne wakacje) i upadki (nagłe poronienie, zdrada Francisa z długonogą sekretarką). Do momentu, kiedy bohaterka spotkała na swej drodze Matthew. Stał się on jej największą tajemnicą, sekretnym kochankiem, z którym zaczęła spędzać upojne chwile. Oto historia Dilys – kobiety pragnącej miłości, która boleśnie uświadomiła sobie, iż miała ją cały czas pod nosem, jednak nie potrafiła tego dostrzec. Oto banalna historia romansu, który otworzył bohaterce oczy na prawdziwe uczucie. Akcja powieści, której narratorką jest główna bohaterka, rozpoczyna się od bardzo szybkiego zarysu najistotniejszych wydarzeń z życia Dilys. To one pośrednio przyczyniły się do najważniejszego spotkania w jej życiu, kiedy to, podczas podróży kolejowej na pogrzeb najlepszej przyjaciółki, już jako czterdziestolatka, spotyka przystojnego Matthew. To przełomowy moment, ponieważ nagła fascynacja fizycznością mężczyzny i intrygująca rozmowa sprawiają, że z przykładnej żony i matki Dilys zamienia się w kłamliwą kochankę, zdolną do najgorszego oszustwa, byle tylko móc wyrwać się z mężowskich rąk….

Nanopunk to jeden z pogatunków science-fiction wyróżniający się jedną, bardzo charakterystyczną cechą – mianowicie połączeniem wysoce zaawansowanej nanotechnologii z ludzkim mózgiem. O ile jakieś dwadzieścia, trzydzieści lat temu tego typu tematy były uważane niemal za wymysł ludzkiej wyobraźni, zmierzając w stronę fiction (warto przywołać tu chociażby takie tytuły jak Blade Runner – któż brał na poważnie jego treść i tym podobne pomysły Philipa K. Dicka?), o tyle dzisiejsze tytuły coraz bardziej można przypisać do science, bowiem nieustanny postęp medyczny sprawia, iż opisywane w literaturze tematy nie tylko są bardzo wiarygodne, ale także mają swą podstawę naukową (warto tu przywołać Diamentowy wiek Neala Stephensona). Czerwień: misja Brzask to książka poruszająca tematykę połączenia ludzkiego umysłu z maszynami, ale w militarnym stylu, znacznie bardziej nawiązującym do trylogii gier Crysis oraz Deus Ex niż do serii Nexus Rameza Naama. Akcja powieści Lindy Nagaty rozgrywa się w środowisku wojskowych, ale w najbardziej  z możliwie wypaczonej odsłonie: wojska to biznes, żołnierz jest nic nie wartym pionkiem, zaś najważniejszym celem zabijania jest rozbudowa przemysłu zbrojeniowego, dzięki któremu puchną i tak tłuste już konta bankowe polityków, którzy pociągają na odpowiednie sznurki. Główny bohater – porucznik James Shelley – dowodzi niewielką grupą żołnierzy na jednym z południowych pograniczy terenów…

Podczas gdy w Europie panowały mroki średniowiecza, Afryka budowała swoje imperia. W XIII wieku Bambarowie – potomkowie ludu Mande – zostali założycielami Drugiego Imperium Mali. Zjednoczyli oni dwanaście królestw Mande i stworzyli potężne państwo, którego szerokie polityczne znaczenie i bogactwo miały ogromny wpływ na rozwój tej części kontynentu. W tym samym czasie Dżyngis-chan na czele mongolskich wojsk dotarł pod bramy Kijowa. Niestety, po świetności i potędze Mali nie pozostały żadne ślady. Wojny między ludami i późniejsze podboje kolonialne uczyniły z tego kraju biedne państewko, które dopiero po wiekach zniewolenia odzyskało niepodległość. Dzisiejsze Mali i jego architektura to białe domki z gliny o gładkich, zaokrąglonych ścianach i ludzie zajmujący się połowem ryb w rzece Niger. Są oni nazywani „piaskowymi rybakami”, gdyż ich sieci wypełniają ubłocone ryby. Mieszkają tam też „ludzie piasku” – barbarzyńcy niszczący wszelkie zabytki związane z kulturą i wiara Mali. Religia tego afrykańskiego państwa uformowała się w okresie jego największej świetności i potęgi, tworząc mieszaninę  islamu i animizmu (wiara w prastare bóstwa natury). Mieszkańcy po dziś dzień wyznają tę niecodzienną wiarę, w mniejszym lub większym stopniu obecną pośród tego niezwykłego ludu. To właśnie do takiego kraju trafia Tirso Alfaro i Narodowy Korpus Poszukiwaczy znany z pierwszej części trylogii zatytułowanej…

Ogniem pisana to finałowy tom trylogii Obdarzeni autorstwa Marcusa Sakey’a o agencie Nicku Cooperze i jego walce o prawo do współistnienia ludzi normalnych  i tych posiadających niezwykle zdolności. Szokujące zakończenie Lepszego świata nie pozostawiało czytelnikowi wyboru, który musiał sięgnąć po ostatnią część znakomitego thrilleru science-fiction. Po wykryciu spisku na najwyższych państwowych szczeblach i odsunięciu prezydenta USA od władzy, Cooper zostaje doradca nowo obranego prezydenta Clay’a, którego głównym celem jest zbudowanie „lepszego świata” (na czym była skupiona druga część serii). Niestety, jego wysiłki włożone w kreowanie nowej rzeczywistości zostają zniweczone, a sam Nick zabity przez Sorena Johansena, terrorystę z ugrupowania Johna Smitha. Jego syn Todd w tym samym dniu także zostaje ranny i zapada w śpiączkę, Biały Dom i wszyscy w nim zgromadzeni lokatorzy zostają dosłownie zniszczeni, a w stanie Wyoming w masakrze ginie ponad 75 tysięcy żołnierzy amerykańskiej armii.  Częściową odpowiedzialność za te wszystkie wydarzenia ponosi Erik Epstein, twórca Reduty Nowy Kanaan, miejsca schronienia dla wszystkich obdarzonych. To właśnie tam powstają najnowocześniejsze wynalazki i odkrycia, które dają Epsteinowi ogromne możliwości działania: kontroluje on całą sieć informatyczną zarządzającą bronią rakietową, lotami samolotów, telekomunikacją i… internetem. Erik jest w stanie w ciągu kilku godzin wprowadzić do wszystkich komputerów na świecie szkodliwe oprogramowanie…

W latach 80-tych XX wieku na Ziemi zaczęły się rodzić dzieci o wyjątkowych zdolnościach mentalnych. Zaczęto ich nazywać „obdarowanymi” lub „nienormalnymi”. Naukowcy próbowali wyjaśnić ten fenomen, ale nie udało im się odkryć przyczyn tego zjawiska. Pojawiały się różne teorie, ale żadna nie okazała się wystarczająca przekonywająca. Jednym z pierwszych takich dzieci był Nick Cooper, obecnie agent specjalny grupy DAR (Departament Analiz i Redagowania) do zwalczania terroryzmu, o który są posądzani „nienormalni”. Przywódcą grupy tych niezwykłych osób jest John Smith, postawiony w stan oskarżenia przez rząd USA o liczne zamachy, które przyniosły ze sobą śmierć  tysięcy niewinnych. Smith, podobnie jak Cooper, przyszedł na świat jako obdarzony. Dzieciństwo spędził w jednej z Akademii, które powstały z inicjatywy rządu. Kilkuletnie „nienormalne” dzieci były odbierane rodzinom i umieszczane w zamkniętym ośrodku, pozbawione w ten sposób tożsamości i kontroli nad własnym życiem. Zarówno maluchy, jak i dorastające dzieciaki, przez całe lata były poddawane ciągłej tresurze i systematycznemu praniu mózgu. Innych wychowankiem Akademii jest ekscentryczny miliarder Epstein, który swój majątek zawdzięcza doprowadzeniem do kraju bankructwa światowej giełdy, na czym zarobił ponad 300mln $. Dzięki temu był w stanie założyć korporację o nazwie Nowy Kanaan pełniąca rolę Ziemi Obiecanej dla obdarowanych. To właśnie między trójką tych bohaterów…