Wielka powieść amerykańska to niewątpliwie książki ucieleśniająca istotę samych Stanów Zjednoczonych Ameryki – pełne zaangażowanie dotyczące odrębności narodowej, bezprecedensowe opisy ówczesnej rzeczywistości bez żadnych śladów politycznej poprawności czy też rasowych uprzedzeń.
Amerykańskie powieści obyczajowe z poniższej listy zalicza się do miana narodowej epopei – dopiero kształtująca się świadoma tożsamość narodowa i sposób amerykańskiej egzystencji odbiła się wyraźnie na literackich kartach. I chociaż nie ma jednolitego kryterium, które książki zaliczyć można jednoznacznie do kategorii wielkich amerykańskich powieści, to jednak istnieje pewien sztywny kanon dzieł, które powinien znać każdy Amerykanin i literaturoznawca.
Klasyka literatury amerykańskiej nie zamyka się w kilku znanych powieściach, nie zawsze też dzieła powstały spod pióra rodowitych Amerykanów – wielu pisarzy to imigranci szukający swego miejsca na ziemi. Co ciekawe, sam termin Great American Novel ukuł w swoim eseju John William De Forest w 1868 roku, postulując realistyczne opisy codziennego życia, całkowicie rezygnując przy tym z romantycznych elementów fabuły.
Oto najlepsze wielkie amerykańskie powieści! Kolejność alfabetyczna.
Absalom, Absalom! (William Faulkner)
Absalom, Absalom! szczegółowo opisuje wzrost i upadek Thomasa Sutpena , białego człowieka urodzonego w biedzie w Zachodniej Wirginii, który przeprowadza się do Mississippi, aby zdobyć bogactwo i zostać potężnym patriarchą rodziny.
Tytuł jest aluzją do krnąbrnego syna walczącego z imperium zbudowanym przez jego ojca, podobnie jak biblijna historia króla Dawida i Absaloma . Historia Thomasa odzwierciedla rozwój i upadek południowej kultury plantacyjnej.
Buszujący w zbożu (J. D. Salinger)
Szesnastoletni Holden Caulfield, który nie może pogodzić się z otaczającą go głupotą, podłością, a przede wszystkim zakłamaniem, ucieka z college’u i przez kilka dni „buszuje” po Nowym Jorku, nim wreszcie powróci do domu rodzinnego.
Historia tych paru dni, opowiedziana barwnym językiem, jest na pierwszy rzut oka zabawna, jednakże wkrótce spostrzegamy, że pod pozorami komizmu ważą się tutaj sprawy bynajmniej nie błahe, bowiem książka porusza złożone kwestie niewinności, tożsamości, przynależności, utraty, więzi, seksu i depresji.
Chata wuja Toma (Harriet Beecher Stowe)
Książka występująca przeciwko niewolnictwu w myśl której chrześcijańska miłość może przezwyciężyć coś tak destrukcyjnego jak zniewolenia bliźnich. Harriet Beecher Stowe jako jedna z pierwszych opisała życie niewolników w ówczesnej Ameryce ukazując przemoc i bezwzględność z jaką ich traktowano.
Chata wuja Toma była najlepiej sprzedającą się powieścią XIX wieku i drugą, po Biblii, najlepiej sprzedającą się książką tego wieku.
Grona gniewu (John Steinbeck)
Rozgrywająca się na przełomie lat 20. i 30. XX wieku historia amerykańskiej rodziny Joadów, którzy w czasach wielkiego kryzysu decydują się opuścić rodzinną Oklahomę pogrążoną w trudnej sytuacji ekonomicznej i w poszukiwaniu pracy, jak wielu innych mieszkańców południowych stanów Ameryki, migrują do Kalifornii. Na miejscu okazuje się jednak, że nie ma ona nic wspólnego z mlekiem i miodem płynącą krainą znaną im z reklamowych folderów. Tam też panuje bezrobocie, a miejscowi są wrogo nastawieni do przybyszów odbierających im ostatnie miejsca pracy.
Kontrowersyjna fabuła podkreślająca wyzysk amerykańskich farmerów i ich wykorzenienie, a także zagrożenia, jakie niesie ze sobą kapitalizm, spowodowały, że przez pewien czas zakazano rozpowszechniania powieści. W 1940 roku „Gronom gniewu” przyznano Nagrodę Pulitzera.
Moby Dick (Herman Melville)
Oto opowieść żeglarza Ishmaela o obsesyjnym wyprawie Achaba, kapitana statku wielorybniczego Pequod i zemstę na tytułowym Moby Dicku , gigantycznym białym kaszalocie, który podczas poprzedniej podróży statku odgryzł Ahabowi nogę w kolanie.
Literackie wpływy książki obejmują głęboko odwołują się do twórczości Szekspira i motywów biblijnych. Szczegółowe i realistyczne opisy polowań na wieloryby i wydobywania oleju z wielorybów, a także życia na pokładzie statku wśród zróżnicowanej kulturowo załogi są mieszane z eksploracją klasy i status społeczny, dobro i zło oraz istnienie Boga.
Niewidziany człowiek (Ralph Ellison)
Powieść ukazuje kolejne doświadczenia bezimiennego czarnoskórego narratora – naiwnego studenta z murzyńskiej uczelni na Południu, pracownika nowojorskiej fabryki, działacza społecznego z Harlemu – który mozolnie zmierza ku samoświadomości.
Książka porusza wiele społecznych i intelektualnych problemów, z jakimi borykali się Afroamerykanie na początku XX wieku: czarny nacjonalizm, związek między czarną tożsamością a marksizmem oraz reformistyczną politykę rasową Bookera T. Washingtona, kwestie indywidualności i tożsamości osobistej.
Ostatni Mohikanin (James Fenimore Cooper)
Akcja rozgrywa się w Lake George i opisuje szczegółowo transport dwóch córek pułkownika Munro, Alice i Cory. Wśród karawany strzegącej kobiet znajdują się pogranicznik Natty Bumpp , major Duncan Heyward oraz Indianie Chingachgook i Uncas, tytułowi bohaterami powieści. Postacie postrzegane jako mikrokosmos rodzącego się społeczeństwa amerykańskiego, szczególnie w odniesieniu do ich pochodzenia etnicznego.
W czasie życia pisarza amerykańscy osadnicy wierzyli i utrwalali mit, że rdzenni Amerykanie znikali, wierząc, że ostatecznie zostaną zasymilowani lub całkowicie zabici z powodu ludobójczej struktury kolonializmu, co pozwoliło osadnikom postrzegać siebie jako pierwotnych mieszkańców ziemi i wzmocniło ich wiarę w wyższość etniczną i rasową Europy, między innymi poprzez dogmaty naukowego rasizmu.
Szkarłatna litera (Nathaniel Hawthorne)
Dzieje Hester Prynne, cudzołożnicy, która w XVII-wiecznej purytańskiej Nowej Anglii zostaje skazana na pręgierz i noszenie znaku hańby: wyszytej na piersiach szkarłatnej litery A. Poddana publicznemu napiętnowaniu uparcie chroni kochanka, nie chcąc zdradzić jego tożsamości, ocalając go w ten sposób od zguby. Władze miasta i duchowny próbują za wszelką cenę wydusić z niej imię współwinnego grzechu, jednak Hester milczy jak zaklęta. Oddaje się wychowaniu swej nieślubnej córki Pearl oraz pomocy potrzebującym, a noszony przez nią symbol hańby wkrótce staje się oznaką godności i niezłomności.
Książka zawierająca wiele aluzji religijnych i historycznych, bada tematy legalizmu, grzechu i winy, jednocześnie będąc jedną z pierwszych masowo publikowanych książek w Ameryce.
Wielki Gatsby (F. Scott Fitzgerald)
Historia dotyczy młodego i tajemniczego milionera Jaya Gatsby’ego oraz jego donkiszotycznej pasji i obsesji ponownego połączenia się ze swoją byłą kochanką, piękną debiutantką Daisy Buchanan.
Wielki Gatsby eksploruje tematy dekadencji, idealizmu, odporności na zmiany, niepokojów społecznych i nadmiaru, tworząc portret lat dwudziestych, które zostały opisane jako przestroga dotycząca amerykańskiego snu o potędze i władzy.
Z ciekawostek wydawniczych: amerykańskie prawa autorskie do powieści wygasną 1 stycznia 2021 r. i wtedy to książka zostanie włączona do domeny publicznej w USA.
Zabić drozda (Harper Lee)
Akcja powieści rozgrywa się w latach trzydziestych XX wieku w małym miasteczku na południu Stanów Zjednoczonych. Adwokat Atticus Finch jest obrońcą młodego Murzyna oskarżonego o zgwałcenie biednej białej dziewczyny Mayelli Ewell. W obliczu panującego wokół rasizmu prosta sprawa sądowa urasta do rangi symbolu. W codziennej walce o równouprawnienie czarnych powracają pytania o granice ludzkiej tolerancji.
Zabić drozda porusza ważkie kwestie niesprawiedliwości rasowej i niszczenie niewinności, zajmuje się również kwestiami klas społecznych, odwagi, współczucia i ról płciowych na Dalekim Południu.
