W XX wieku wyszły z ciemności na światło dzienne dwa straszne systemy totalitarne. Zostały poczęte w poprzednich wiekach, ale to wiek 20. był czasem ich narodzin. Oba miały sylwetki i twarze ludzi, z którymi je utożsamiamy. Kim byli, skąd się wzięli, kto ich ukształtował i utrwalił wizerunek jako bezwzględnych tyranów i symboli upadku człowieczeństwa?
Hitler. Biografia pióra Petera Longericha nie tylko odpowiada na owe pytania, ale przede wszystkim bardzo precyzyjnie opisuje geopolityczną rzeczywistość bez zbędnego lukrowania. Autor tego pokaźnego opracowania (prawie 1300 stron!) jest profesorem historii nowożytnej i wybitnym znawcą narodowego socjalizmu, opracował monumentalną biografię Himmlera (Himmler. Buchalter śmierci) i Goebbelsa (Goebbels. Apostoł diabła). Dzięki staraniom wydawnictwa Prószyński w tym roku do tego grona dołączyła jeszcze jedna pozycja: Konferencja w Wannsee. Droga do ostatecznego rozwiązania oraz wydana w listopadzie 2017 monumentalna biografia Hitlera.
Mrocznym dniem w dziejach ludzkości okazał się 20 kwietnia 1889 roku. To właśnie wtedy Aloisowi i Klarze urodził się syn Adolf. Małżeństwo Hitlerów było związkiem krewnych, a Klara drugą zoną ojca Adolfa. Trzeba tu nadmienić, że w XIX wieku małżeństwa miedzy krewnymi, rodzenie nieślubnych dzieci, niejasne ojcostwo, duża dzietność i liczne zgony wśród noworodków były charakterystyczne dla sposobu życia niższych warstw społecznych na wsi. Ojcu Adolfa udało się pokonać owe bariery społeczne (został carskim urzędnikiem państwowym), jednak jego rodzina pozostała ściśle związana z tym środowiskiem. Kiedy młody Adolf osiągnął wiek szkolny, został posłany do szkoły realnej w Linzu. Był to jeden z bastionów środowiska niemiecko-narodowego, która była kuźnią przyszłych kadr. To właśnie tam w latach 1901-1904, kiedy Adolf był pilnym uczniem placówki, dwóch nauczycieli ukształtowało w znacznym stopniu jego stosunek do innych narodów (szczególnie Słowian). W 1905 roku Hitler zakończył swoją edukację, nie uzyskując promocji do następnej klasy. Wychowawca o nazwisku Huemer wspominał w 1923 roku, że młody Hitler był „krnąbrny, swawolny, zarozumiały i wybuchowy”.
Pierwsze doświadczenia polityczne Adolfa Hitlera ukształtowały się właśnie w Linzu w otoczeniu jego ojca. Alois był człowiekiem i poglądach niemiecko-narodowych i wszech germańskich, co znaczyło, ze jego syn wyrastał w duchu wyższości Germanii nad innymi narodami. Hitler senior zaliczał się do liberałów, co oznaczało ludzi nie związanych z kościołem katolickim. Jednocześnie Klara była bardzo regularną uczestniczką nabożeństw w miejscowym kościele. Głównym hasłem Wszechniemców (Alldeusche) było antyklerykalne zawołanie „Uwolnić od Rzymu!” (Los von Rom!), które stanowiło podłoże antagonizmu między katolikami i protestantami. Na terenie Cesarstwa działały różnorodne organizacje, w których od 1911 roku kierownictwo przejmowali narodowi Niemcy. Wprowadzili oni „paragraf aryjski”, na podstawie którego pozbawiono Żydów członkostwa w owych zrzeszeniach. Wiedeński mistyk germańskości – Guidon von List – uzasadniał w swych pismach „wyższość aryjskich panów pochodzących z dalekiej północy nad innymi narodami”. Inny ulubiony filozof Hitlera, Georg von Schönerer, głosił podobne poglądy, a ulubiony kompozytor Wagner uzupełniał wpływy, którym podlegał przyszły przywódca Niemiec. Wynikiem owych wpływów było obrzydzenie Hitlera do tanich stołówek, w których jadali biedni Żydzi, jak wspominał jego kolega Kubizek z lat spędzonych razem w Wiedniu przed I wojną światową. To owa wojna odmieniła na zawsze życie Adolfa.
Przyszły przywódca III Rzeszy był jednym z ogromnej rzeszy żołnierzy i nie wyróżniał się niczym szczególnym na polu walki. Jego zadanie polegało na dostarczaniu meldunków i rozkazów, za co został odznaczony żelaznymi krzyżami I, II i III klasy. Po zakończeniu wojny został przydzielony do wojska stacjonującego w Monachium w Bawarii, gdzie stworzono narodowy socjalizm jako „biała międzynarodówka”, która miała za cel obalenie powojennego ładu i wprowadzenie nowego. 7 listopada 1918 roku niezależna socjaldemokracja pod wodzą Kurta Eisnera objęła w Berlinie władzę rządową jako Rada Pełnomocników Ludowych. Komunizm stał u drzwi Niemiec i chciał zdobyć robotnicze serca umęczonych wojną Niemców. Wtedy to dowództwo Reichswehry przystąpiło do działania: sekcja wywiadu pod dowództwem kpt. Karla Mayra z działu propagandy zaczęła szkolić agentów, aby wprowadzić nowy porządek. Takie szkolenie w 1919 roku skończył Adolf Hitler, określony także jako „mąż zaufania”, a w rzeczywistości konfident. Fakt ten ukrywał do końca życia.
12 września 1919 roku Hitler przybył na zebranie DAP (Niemiecka Partia Robotnicza) jako wysłannik komanda edukacyjnego Reichswery i zasilił jej szeregi. Jego zadaniem było odwieść robotników od ideologii socjalistycznej i skierować ich ku ultraprawicy. Mayr ceowo wysłał swojego agenta na zebranie DAP, ponieważ powstała ona z inicjatywy Towarzystwa Thule. Tajny współpracownik Reichswehry był doskonale przygotowany do swojej roli: studiował pozy i gesty, a także mimikę, która pozwalała manipulować odbiorcami, a wszystkie jego przemówienia były drobiazgowo opanowane do perfekcji od pierwszej do ostatniej minuty. Towarzystwo Thule było związkiem na wzór loży masońskiej, założona latem 1918 roku w obrębie istniejącej już tajnej, antysemickiej organizacji zakon Germański. Na listach Towarzystwa jako „gość” figurował bałtycki Niemiec – Alfred Rosenberg, który stał się jednym z głównych ideologów nazizmu. W ten sposób powstał „zalążek ładu:, który wywrócił świat do góry nogami.
W 1920 roku Hitler ma przy swoim boku „oddział ochrony”, który pomaga mu piąć się po władzę. Latem 1921 roku Hitler żąda od partii „władzy dyktatorskiej” i ją dostaje. W listopadzie Ernst Rohm (członek Reichswehry i NSDAP), odpowiedzialny za zbrojenie bawarskich organizacji paramilitarnych, staje na czele S.A., które liczy w momencie powstania 300 osób. W 1923 roku są to już regularne oddziały bojówkarzy z nowym komendantem Hermannem Goringiem. W 1924 roku Hitler zaczyna pisać „Mein Kampf”: I tomukazuje się w 1925 roku, a pod koniec 1926 roku światło dziennie ujrzy kontynuacja. Wpływ profesora Fritza Lenza z Monachium ma ogromny wpływ na manifest polityczny Adolfa: „koniec żydowskiej władzy w Rosji”, „higiena rasowa” (tylko aryjczycy mają prawo do człowieczeństwa jako „jednostki rasowo wartościowe”), „genetycznie chorzy do ewaluacji poprzez blokowanie ich rozmnażania ma spowodować gatunkowe ulepszenie Niemców”. Przy wsparciu ogromnego zaplecza rozpoczął się marsz Hitlera po władzę, najpierw w Niemczech, a potem na całej Ziemi.
Niepracujący zawodowo „wybraniec” od 1929 roku mieszkał w Monachium w luksusowym apartamencie ze służbą, za którą płacił ktoś inny. Urzędowi skarbowemu tłumaczył, ze utrzymuje się z pisarstwa i honorariów za „Mein Kampf”, chociaż jego sprzedaż była realnie niewielka. Otacza się kobietami, wśród których cieszy się powodzeniem. 30 stycznia 1933 roku Adolf Hitler został mianowany na kanclerza III rzeszy i zaczyna kolejny etap rządów. Nowymi ustawami paraliżuje działania lewicy, znosi podstawowe prawa obywateli i eliminuje związki zawodowe, rozwiązuje partie drobnomieszczańskie, wznawia akcje przeciwko Żydom (napaści na sklepy, ataki na prawników i lekarzy), a we współpracy z Goebbelsem powstaje projekt wzywający do bojkotu niemieckich Żydów pod przywództwem Juliusa Streichera, notorycznego antysemity. Masowo zwalniani są z pracy muzycy, dyrygenci, artyści i dyrektorzy teatrów żydowskiego pochodzenia. Joseph Goebbels scharakteryzował ten proces przejmowania władzy mianem „zimnej rewolucji”. Wiosną 1933 roku zbudował pierwsze obozy koncentracyjne, m.in. w Dachau, Oranienburgu pod Berlinem, Sonnenbergu pod Kostrzyniem i inne. W 1935 roku świat dowiedział się o ustawach norymberskich i drzwi do piekła stanęły otworem. Olimpiada 1936 roku tylko uśpiła czujność światowych przywódców. W następnym latach wojska III Rzeszy zajęły Austrię i Czechosłowację. We wrześniu 1939 roku bomby spadły na Polskę. Świat ogarnął pożar.
Peter Longerich daje nam odpowiedź na pytania dotyczące jednego z największych zbrodniarzy XX wieku. Liczne przypisy i bibliografia są źródłem ogromnej wiedzy i pracy, jaką włożył w powstanie tej niesamowitej relacji narodzin zła. Sieć licznych powiązań, tajne organizacje, spiski służb, manipulacje społeczeństwa za pomocą mediów i zwykłego „prania mózgów” aby osiągnąć cel – to tylko jedne z nielicznym tematów poruszanych w książce. Jeśli sądzisz, że już wiesz dużo o życiu Hitlera, to jesteś w wielkim błędzie. Bo czy wiesz, ze Adolf kochał się w Magdzie Quandt, a oddał ją innemu za żonę; albo myślisz, ze dotacje dla rolnictwa są dziełem Unii Europejskie? Nic z tego! Określona liczna produkcji masła czy sera nie powstała w głowach polityków EU. A odgórna polityka pracy? To partia (a raczej ludzie nią sterujący) wyznaczała, kto ma być rolnikiem murarzem, aptekarzem czy artystą. Jakie ma być malarstwo, co mają wystawiać w teatrze, jakie książki można czytać, które filmy oglądać, co jeść, a co należy unikać – o tym wszystkim decydowała „góra”, a zwykły człowiek miał zostać przemieniony na zupełnie kogoś innego. Nowa „rasa panów” miała zapanować nad wszystkimi ludźmi.
Na arenie międzynarodowej Hitler próbował zawierać sojusze, które miały umożliwić realizację niemieckich planów podboju świata. Od 1936 roku Niemcy pracowali nad zmontowaniem bloku antykomunistycznego, który miał także objąć tereny Polski. Nie osiągnęli celu i doszło do podpisania pakietu Ribbentrop-Mołotow, którego tragiczny finał zna każdy Polak. Plan Barbarossa zaskoczył Związek Sowiecki, a jego realizacja odmieniła bieg II wojny światowej. Jeżeli chcecie zrozumieć otaczającą nas rzeczywistość, rolę państw w walce o zachowanie narodowej tożsamości, to koniecznie sięgnijcie po tę książkę. Obszerna to publikacja, ale jakże pouczająca i warta spędzonego na lekturze czasu. Po skończonej lekturze zaczyna rozumieć się otaczający nas świat bez różowych okularów, czytelnicy są bogatsi o zrozumienie tego, co było i co może po raz kolejny czyhać za drzwiami.
Za udostępnienie egzemplarza recenzenckiego serdecznie dziękuję wydawnictwu
Prószyński Media
Hitler. Biografia (Peter Longerich)
Pattyczak
Tytuł: Hitler. Biografia
Autor: Peter Longerich
Tytuł oryginalny: Hitler, 2015
Tłumaczenie: Michał Antkowiak
Wydawnictwo: Prószyński i S-ka
Data i miejsce wydania: 23/11/2017 Warszawa
Oprawa: twarda
Wydanie: I
Liczba stron: 1296
